پروتز اندام فوقانی
پروتز اندام فوقانی به ترکیبی از تکنولوژی و علم پزشکی اطلاق می‌شود که با استفاده از آن امکان جبران یا جایگزین کردن اعضای فوقانی بدن که به دلایل مختلفی مانند حادثه، بیماری یا نقض عضو مادرزادی از دست رفته‌اند، فراهم می‌شود. پروتزهای فوقانی معمولاً شامل دست، بازو، شانه و سر هستند و می‌توانند باعث بهبود کیفیت زندگی و عملکرد روزمره افراد دچار نقض عضو شوند. پروتزهای اندام فوقانی معمولاً شامل قطعات مکانیکی، الکترونیکی و هیدرولیک هستند که با کمک حسگرها و سنسورها به سیستم عصبی بدن متصل شده و تحرک و عملکرد طبیعی اعضا را تقلید می‌کنند. چهار نوع پروتز برای اندام‌های فوقانی وجود دارد که عبارتند از پروتز معمولی، پروتز زیبایی یا پروتز منفعل، پروتز مخصوص فعالیت‌های جسمانی و پروتز مایو الکتریک. در ادامه به شرح و بررسی دقیق‌تر پروتزهای اندام فوقانی می‌پردازم.
قطع عضو اندام فوقانی
پروتز اندام فوقانی همان اندام مصنوعی بازو و دست است. میزان قطع شدگی عضو به عوامل و فاکتورهای زیادی وابسته است. همچنین درصورتی‌که ارتباط و تماس با بخش باقی‌مانده عضو حفظ شده باشد، امکان استفاده از پروتزها افزایش می‌یابد.
قطع عضو اندام فوقانی می‌تواند به موارد زیر تقسیم شود:
- قطع بخشی از دست، انگشتان، انگشت شست یا بخشی از قسمت پایین مچ دست؛
- قطع مفصل از قسمت مچ و جدا شدن عضو از مچ دست؛
- قطع عضو از قسمت آرنج تا شانه؛
- قطع عضو از شانه و باقی‌ماندن کتف که احتمال جدا شدن یا نشدن استخوان ترقوه نیز وجود دارد؛
- قطع عضو در سطح شانه و جدا شدن استخوان ترقوه و کتف.
افرادی که دچار نقص عضو فوقانی هستند، با توجه به کمک‌های تیم مراقبت و توانبخشی، می‌توانند حق انتخاب بیشتری برای نوع پروتز مورد استفاده خود داشته باشند.
جنس پروتزهای اندام فوقانی
پروتزهای اندام فوقانی معمولاً از موادی مانند پلاستیک، فلز، کامپوزیت یا سیلیکون ساخته می‌شوند. آنها با توجه به نیاز و ترجیحات فرد، شکل و اندازه مناسبی دارند و قابلیت حرکت و کارکردی مشابه با اعضای طبیعی را فراهم می‌کنند. همچنین پروتزهای اندام فوقانی ممکن است شامل قطعات الکترونیکی و مکانیکی باشند که به کمک سیستم‌های کنترلی و حسگرها، قابلیت استفاده و کنترل را به فرد فراهم می‌کند. مهم است که قبل از انتخاب و استفاده از پروتز اندام فوقانی، فرد با یک پزشک متخصص مشورت کند. این مشاوره‌ها می‌توانند به فرد در انتخاب بهترین نوع پروتز برای نیازها و شرایط او کمک کنند و در فرآیند تنظیم و تطبیق پروتز نیز راهنمایی کنند.
انواع پروتزهای اندام فوقانی
گاهی اوقات افرادی که دچار نقص عضو مادرزادی هستند، از پروتزهای مصنوعی بر اساس موقعیت نقص عضو، بدون توجه به نوع نقص (مادرزادی یا اکتسابی) بهره می‌برند. اگر قطع عضو فقط در یک اندام رخ داده باشد، به آن پروتز یک‌طرفه گفته می‌شود و اگر در هر دو اندام صورت گیرد، به آن پروتز دو طرفه گفته می‌شود.
دسته‌بندی انواع پروتزهای اندام فوقانی عبارتند از:
- پروتز زیبایی یا پروتز منفعل: این نوع پروتز برای بهبود ظاهر و شکل ظاهری عضو استفاده می‌شود. آنها عمدتاً به‌صورت ثابت نگه داشته می‌شوند.
- پروتز مکانیکی: این نوع پروتز از سیستم‌های مکانیکی تشکیل شده است و به کمک مکانیزم‌ها و قطعات مختلف، عضو مصنوعی را تحریک کرده و حرکت می‌دهد.
- پروتز مایوالکتریک: این نوع پروتز با استفاده از امواج الکتریکی تولید شده توسط انقباض عضلات کار می‌کند. با استفاده از سیستم‌های الکترومایوگرافی (EMG)، این پروتز عضلات را تشخیص می‌دهد و به‌وسیله امواج الکتریکی، حرکت عضلات را فعال می‌کند.
- پروتز مخصوص فعالیت‌های جسمانی: این نوع پروتز برای افرادی است که به ورزش و فعالیت‌های جسمانی مشغول هستند. طراحی آن به‌گونه‌ای است که بتوانند در فعالیت‌های ورزشی خود محدودیت کمتری داشته باشند..
پروتز زیبایی یا منفعل
پروتزهای استفاده شده صرفاً به منظور زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پروتزها در ساختار خود بسیار شبیه به اندام سالم هستند و به عنوان جایگزینی مناسب برای اندام از دست رفته عمل می‌کنند.
مزایای استفاده از این پروتزها عبارتند از:
- پاسخگویی به نیازهای زیبایی بیمار: این پروتزها به لحاظ ظاهری به نیازهای بیمار پاسخ می‌دهند و بهبود ظاهری آنها را فراهم می‌کنند.
- وزن سبک: پروتزها دارای وزن کمی هستند که باعث راحتی در استفاده می‌شود.
- استفاده و نگهداری آسان: پروتزها از نظر استفاده و نگهداری بسیار ساده هستند و نیاز به مراقبت و تعمیرات پیچیده ندارند.
- تطبیق روانی: با توجه به شرایط روانی خاصی که پس از نقص عضو برای افراد به وجود می‌آید، استفاده از این پروتزها به بیمار این احساس را می‌دهد که با سایر افراد جامعه تفاوتی ندارد. همچنین، استفاده از این پروتزها برای فرد در مواجهه با مشکلات پوشش بدن و پوشیدن لباس مشکلی ایجاد نمی‌کند و به وی احساس تعادل و توازن روانی می‌دهد.
پروتز بادی پاور یا مکانیکی
پروتزی است که با استفاده از یک سیستم حرکتی کار می‌کند و این سیستم با استفاده از حرکات مخصوص بدن کنترل می‌شود.
مزایای استفاده از پروتز معمولی عبارتند از:
- قیمت مناسب: پروتزهای معمولی در مقایسه با پروتزهای مایوالکتریک هزینه کمتری دارند و برای بیمارانی که به دنبال گزینه‌ای با قیمت مناسب هستند، مفیدند.
- کنترل ارادی: پروتزهای معمولی قابلیت باز و بسته شدن ارادی را دارند. این بدان معناست که بیمار می‌تواند با استفاده از سیستم کابلی، پروتز را باز کرده و سپس با استفاده از طناب کششی، به طور خودکار بسته شود.
- تنظیم نیرو: پروتزهای معمولی قابلیت تنظیم نیرو را برای کنترل حرکات پروتز دارند. این بدان معناست که بیمار می‌تواند نیروی مورد نیاز را برای انجام حرکات مختلف پروتز تنظیم کند.
پروتز مایو الکتریک
پروتز الکتریکی یک نوع پروتز است که با استفاده از سیم باتری کار می‌کند. این پروتز از طریق دریافت سیگنال‌های EMG تولیدی توسط عضلات در هنگام انقباض، دستور حرکت را به مچ، دست یا آرنج صادر می‌کند.
مزایا:
- پوشش عملکردی و حرکتی نامحدود: پروتز الکتریکی به شما امکان می‌دهد تا حرکات متنوعی را انجام دهید و عملکرد طبیعی دست را بهبود بخشید.
- کمک به افزایش قدرت و بازسازی توان عملکردی و زیبایی ظاهری دست: با استفاده از پروتز الکتریکی، می‌توانید قدرت و توان عملکردی دست خود را افزایش دهید و ظاهر زیباتری برای دست خود ایجاد کنید.
- حذف یا کاهش باندکشی: با استفاده از پروتز الکتریکی، نیاز به استفاده از باندکشی‌های معمول در دست خود را کاهش می‌دهید یا حتی بهبود می‌بخشید.
- شباهت زیاد به بازو واقعی: پروتز الکتریکی دارای طراحی و ساختاری است که بسیار شبیه به بازوی واقعی است و این امر باعث می‌شود دست شما طبیعی‌تر به نظر برسد.
- دامنه حرکتی گسترده: با استفاده از پروتز الکتریکی، می‌توانید دست خود را با دامنه حرکتی بسیار گسترده‌تری کنترل کنید.
معایب:
- هزینه اولیه بالا: هزینه خرید و نصب پروتز الکتریکی نسبتاً بالا است.
کلام آخر
با توجه به نوع و کارایی پروتز، قیمت آن می‌تواند متغیر باشد. استفاده از تکنولوژی‌های جدید در ساخت پروتز اندام فوقانی می‌تواند به عملکرد سریع‌تر و دقیق‌تر منجر شود، اما این ممکن است در افزایش قیمت و هزینه پروتز تاثیر بگذارد. تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر و مواد ساختاری پیچیده‌تر ممکن است به هزینه بیشتری منجر شود. علاوه بر این، عوامل دیگری مانند طراحی، اندازه، مواد استفاده شده و سطح سفارشی‌سازی نیز می‌توانند قیمت پروتز را تحت تاثیر قرار دهند؛ بنابراین قیمت پروتز بستگی به عوامل مختلفی دارد و ممکن است متغیر باشد. در صورت تمایل می‌توانید با کارشناسان ما در مجموعه پاسارگاد در ارتباط باشید و با دریافت مشاوره رایگان بهترین پروتز را با قیمت مناسب از ما دریافت نمایید.
سوالات متداول
آیا پروتزهای متناسب با نیاز و فعالیت‌های جسمانی و روزمره بیمار قابل تنظیم هستند؟
بله، پروتزها قابل تنظیم هستند. با توجه به نیاز و فعالیت‌های جسمانی و روزمره بیمار، پروتزها به طور خاص طراحی و ساخته می‌شوند. این شامل اندازه، شکل، قدرت و کارکرد پروتز است. تلاش می‌شود تا پروتز به‌طور دقیق با فعالیت‌ها و نیازهای فرد هماهنگ شود تا بتواند حداکثر کارآیی را ارائه دهد.
چه عواملی می‌توانند بر قیمت پروتز تأثیر بگذارند؟
قیمت پروتزها ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف قرار گیرد. برخی از این عوامل شامل نوع پروتز، سطح پیشرفت تکنولوژی، مواد استفاده شده در ساخت پروتز، اندازه و پیچیدگی پروتز، نیازهای خاص بیمار، هزینه تولید و تعمیرات، هزینه مراقبت و نگهداری و همچنین قوانین و مقررات مربوط به پروتزها می‌باشند.
چه تکنولوژی‌هایی در ساخت پروتز اندام فوقانی استفاده می‌شود که به عملکرد سریع‌تر و دقیق‌تر منجر می‌شوند؟
در ساخت پروتزهای اندام فوقانی از تکنولوژی‌های مختلف استفاده می‌شود. برخی از این تکنولوژی‌ها شامل تکنولوژی مایوالکتریک (EMG) هستند.