استئونکروز بیماری است که در نتیجه از دست دادن موقت یا دائمی خون رسانی به استخوان به‌وجود می‌آید و هدف از درمان بهبود عملکرد و جلوگیری از آسیب بیشتر به استخوان یا مفصل است. اگر این بیماری زودهنگام تشخیص داده شود یعنی زمانی که استخوان هنوز تحمل وزن را داشته و ناحیه آسیب‌دیده بسیار کوچک است؛ در این حالت استخوان ممکن است خود‌به‌خود بهبود یابد. درغیر این صورت پزشک ممکن است یک یا چند گزینه درمانی جراحی یا غیرجراحی را توصیه کند. روش‌های جراحی بر حفظ مفصل طبیعی تمرکز دارند با این حال اگر بیماری پیشرفت کند و درمان‌های غیرجراحی مؤثر واقع نشوند برخی از افراد ممکن است نیاز به تعویض کامل مفصل داشته باشند. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا بهترین راه‌های درمان استئونکروز را بررسی کنیم.
درمان زودهنگام
درمان با تجویز داروهای ضددرد و همچنین محدود کردن تحمل وزن (مانند راه رفتن) در مناطق آسیب‌دیده شروع می‌شود. این نوع درمان‌های محافظه‌کارانه ممکن است برای بیماران مبتلا به استئونکروز در مراحل اولیه به‌خوبی کار کند. با این حال برای کسانی که مبتلا به استئونکروز لگن یا زانو هستند کمتر موثر است. این بیماران ممکن است برای تسکین درد و تلاش برای جلوگیری از فروپاشی استخوان نیاز به روش‌های جراحی داشته باشند.
بهترین روش درمان استئونکروز براساس موارد زیر تعیین می‌شود:
- سن بیمار
- مرحله بیماری
- علت زمینه ای بیماری
- آسیب‌دیدگی کدام استخوان و میزان آسیب
راه‌های درمان استئونکروز به روش غیرجراحی
روش‌های غیرجراحی ممکن است به مدیریت علائم استئونکروز کمک کنند اما به‌طور کلی بیماری را درمان نمی‌کنند یا پیشرفت آن را کاهش نمی‌دهند. در مراحل اولیه استئونکروز برخی داروها ممکن است به کاهش علائم کمک کنند.
دارو درمانی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. NSAIDهای قوی‌تر با نسخه از پزشک قابل تهیه هستند.
داروهای پوکی استخوان نیز ممکن است پیشرفت استئونکروز را کاهش دهند.
داروهای کاهش‌دهنده کلسترول با جلوگیری از انسداد عروقی می‌توانند باعث عدم بروز یا کاهش سرعت استئونکروز شوند.
برخی داروهایی که رگ‌های خونی را باز می‌کنند ممکن است جریان خون را در استخوان آسیب دیده افزایش دهند. رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین نیز می‌توانند از لخته‌شدن خون در عروق تغذیه‌کننده استخوان جلوگیری کنند.
استفاده از عصا و حمایتگر
محدود کردن فعالیت بدنی یا استفاده از عصا برای چند ماه جهت جلوگیری از افتادن وزن روی مفصل به کاهش آسیب استخوان کمک می‌کند. همچنین استفاده از عصا برای حمایت و کمک به تسکین درد و ضعف هنگام راه رفتن موثر است و از راه‌های درمان استئونکروز محسوب می شود.
فیزیوتراپی و تحریک الکتریکی
انجام فیزیوتراپی برای کمک به کاهش حساسیت سفتی مفاصل و افزایش دامنه حرکتی مفصل معمولا توصیه می‌شود. جریان‌های الکتریکی نیز ممکن است بدن را تشویق به رشد استخوان جدید برای جایگزینی استخوان آسیب‌دیده کند. تحریک الکتریکی را می‌توان در حین جراحی و مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده اعمال کرد. همچنین می‌توان آن را از طریق الکترودهای متصل به پوست نیز انجام داد.
تزریق کورتیکواستروئید
این تزریق برای کاهش درد و تورم استفاده می‌شود و از آنجایی که داروهای قوی هستند پزشکان معمولاً کمترین دوز ممکن را تجویز می‌کنند.
راه‌های درمان استئونکروز به روش جراحی
از آنجایی که بیشتر افراد تا زمانی که استئونکروز پیشرفت نکرده باشد علائمی از خود بروز نمی‌دهند ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. معمولا اکثر افراد مبتلا به استئونکروز در نهایت و با شدت گرفتن روند بیماری نیاز به جراحی خواهند داشت.
چندین نوع جراحی با هدف حفظ مفصل وجود دارد اما اگر این جراحی‌ها نیز شکست بخورند یا استخوان بیمار قبلاً فرو ریخته باشد ممکن است به جراحی تعویض مفصل نیاز شود.
جراحی رفع فشار هسته
این نوع جراحی از رایج ترین راه‌های درمان استئونکروز است و معمولاً به درمان بیماری در مراحل اولیه کمک می‌کند.
در این روش جراح بخشی از لایه داخلی استخوان را برمی‌دارد. علاوه بر کاهش درد، فضای اضافی داخل استخوان باعث تولید بافت استخوانی سالم و رگ‌های خونی جدید می‌شود.
این روش به تسکین درد و کند کردن پیشرفت بیماری کمک می‌کند و ممکن است با روش پیوند استخوان برای کسب حداکثر بهبودی، ترکیب شود.
تغییر شکل استخوان (استئوتومی)
این روش زمانی توصیه می‌شود که تنها نواحی کوچکی از استخوان، آسیب دیده باشد. در روش استئوتومی تکه‌ای از استخوان در بالا یا زیر مفصل تحمل‌کننده وزن برداشته می‌شود تا به کاهش وزن از روی استخوان آسیب‌دیده کمک کند. این کار باعث کاهش استرس و فشار روی مفصل آسیب دیده می‌شود.
تغییر شکل استخوان ممکن است در جهت به تعویق انداختن تعویض مفصل کمک کنده باشد.
دوره نقاهت این روش درمانی طولانی است و فعالیت‌های بیمار برای 3 تا 12 ماه پس از استئوتومی بسیار محدود خواهد شد.
پیوند استخوان
این گزینه جراحی در موارد پیشرفته استئونکروز کارساز است. استخوان موجود در پیوند استخوان می‌تواند از بدن خود بیمار، فرد اهدا‌کننده یا کاملا مصنوعی باشد.
این روش می‌تواند به تقویت ناحیه استخوانی که تحت تأثیر استئونکروز قرار گرفته است، کمک کند.
در روشی به نام پیوند استخوان عروقی، بخشی از استخوان سالم از قسمت دیگری از بدن همراه با خون‌رسانی پیوند می‌شود که به بهبود ناحیه استئونکروز کمک می‌کند.
طب ترمیمی
روشی جدید است که ممکن است به استئونکروز مفصل در مراحل اولیه کمک کند. در حین جراحی، جراح نمونه‌ای از استخوان مرده را برمی‌دارد و سلول‌های بنیادی گرفته شده از مغز استخوان را به جای آن قرار می‌دهد. این کار ممکن است موجب تحریک و رشد مجدد استخوان شود.
تعویض مفصل (آرتروپلاستی)
اگر استخوان مفصل بیش از حد شکسته شده باشد، مفصل باید جایگزین شود. جراحان استخوان و غضروف آسیب‌دیده را برداشته و با قطعات پلاستیکی، سرامیکی و فلزی جایگزین می‌کنند. جایگزینی کامل مفصل به تسکین درد و افزایش دامنه حرکتی کمک خواهد کرد.
انجام عمل تعویض مفصل، تنها زمانی در نظر گرفته می‌شود که سایر راه‌های درمان استئونکروز جهت تسکین درد شکست خورده باشند.
تعویض مفصل ران و زانو، تا 95 درصد در تسکین درد و بازگرداندن تحرک به افراد مبتلا به استئونکروز موثر است.
چه زمانی استئونکروز به تعویض مفصل نیاز دارد؟
اگر استئونکروز به استخوان ران یا زانو آسیب بسیاری وارد کرده باشد تا حدی که استخوان شروع به فروپاشی کرده و باعث درد قابل توجهی در لگن یا زانو شود، پزشکان ممکن است تعویض کامل مفصل یا آرتروپلاستی را توصیه کنند.
در تعویض زانو، پزشک استخوان و غضروف آسیب دیده را برمی‌دارد و سپس سطوح فلزی یا پلاستیکی جدیدی را برای بازگرداندن عملکرد زانو قرار می دهد. برای اکثر بیماران درمان استئونکروز در تسکین درد و بهبود عملکرد موفقیت آمیز است.
پس از جراحی تعویض مفصل بر اثر استئونکروز
معمولاً مفصل بیمار پس از جراحی متورم، سفت، ضعیف و دردناک خواهد بود. این امر انجام فعالیت‌های کاربردی مانند راه رفتن و ایستادن را دشوار می‌کند. جدول زمانی برای بازیابی قدرت و دامنه حرکت پس از تعویض مفصل بین افراد متغیر است.
زمان بهبودی بعد از تعویض کامل زانو (TKR)
پس از انجام جراحی تعویض کامل زانو، بهبودی و توانبخشی مرحله بسیار مهمی است. در این مرحله بیمار دوباره روی پای خود می‌ایستد و به سبک زندگی فعال باز می‌گردد. معمولا 12 هفته بعد از جراحی، برای کسب بهبودی کامل و توانبخشی بسیار مهم است.
کلینیک ارتوپدی فنی پاسارگاد سال هاست در زمینه این اختلال و سایر مشکلات ارتوپدی فعالیت داشته و با استفاده از تکنولوژی روز دنیا و دستگاه های بروز آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد.
خدمات کلینیک پاسارگاد در زمینه درمان استئونکروز
درمان‌های کلینیکی و پاراکلینیکی استئونکروز
سندروم استئونکروز به علل متفاوتی ممکن است اتفاق بیافتد. برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند تالاسمی، بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، ایدز و.. ممکن است زمینه‌ساز این سندروم شوند. نکته قابل توجه این است که محققین دریافته‌اند به‌طور کلی، ورود سلول‌های چربی به سیستم رگ‌های بدن و با رسوب کردن در دیواره این رگ‌ها، موجب انسداد و اختلال در خون‌رسانی خواهند شد.
با توجه به اینکه این بیماری در طول زمان پیشرفت می‌کند، بسیار حائزاهمیت است که بیماری سریعا تشخیص داده شده و روند درمان آغاز شود.
استئونکروز زانو
از علائم مهم این بیماری این است که بیشتر در ناحیه داخلی زانو اتفاق می‌افتد. بیمار دردهای بسیار زیادی را حتی با لمسی کوچک، گزارش می‌کند که این دردها با فعالیت بدتر خواهد شد.
اگر بیماری در مراحل اولیه باشد، در صورت تشخیص پزشک استفاده از زانوبند می‌تواند کنترل داخلی و جانبی را فراهم کنند. پس از گذراندن مراحل درمانی با توجه به این که آیا استخوان تغییر شکل و تغییر بافت داده و بعضا دچار دفرمه بودن یا شکستگی شده است، حتما باید درمان‌های دارویی و جراحی انجام شود
جراحی تعویض مفصل زانو
اگر این بیماری گریبان‌گیر زانو باشد، درمان در غالب موارد عمل جراحی تعویض مفصل زانو (استئوتومی) است.
مانند هر جراحی دیگری که در مفاصل انجام می‌شود، پزشکان ارتوپد پس از جراحی، وسایل کمکی را تجویز می‌کنند تا محل جراحی مفصل ثابت بماند.
مفصل باید برای مدتی پس از جراحی تحت حمایت قرار بگیرد که این کار با کمک ارتزها، زانوبندهای طبی و غیره انجام می‌گیرد.
مزایای استفاده از زانوبندهای طبی کلینیک پاسارگاد
- زانوبندها برای کاهش درد زانو طراحی شده‌اند و اغلب موجب به تاخیر انداختن جراحی می‌شوند.
- استفاده مرتب از زانوبندها، جهت کاهش و تخلیه فشار از مفصل زانو عالی است.
- برای بازیابی بی‌ثباتی مزمن داخلی و خارجی زانو استفاده می‌شود.
- به حمایت از اختلالات غضروف منیسک، ترمیم نقص غضروف مفصلی، نکروز آواسکولار، شکستگی تیبیا و ترمیم غضروف زانو کمک می‌کند.
- طراحی قابل تنظیم که موجب بهبود تحرک زانو می‌شود. به‌طور کلی زانوبندها حرکت جانبی مفصل زانو را محدود می‌کنند.
- زانوبندها، بهبودی کامل پس از عمل جراحی را تضمین می‌کنند.
- استفاده از مواد سبک وزن و قابل تنفس برای استفاده طولانی مدت، موجب می‌شود که استفاده از آن در فعالیت‌های روزانه بسیار آسان باشد.
- به‌علت استفاده از باکیفیت‌ترین مواد اولیه در ساخت، هیچ‌گونه تحریک یا حساسیت پوستی به‌دنبال نخواهند داشت.
- با توجه به این که این زانوبندها کاملا اختصاصی و برای هر فردی ساخته می‌شوند، روی پا نمی‌لغزند و کاملا متناسب فرم پا هستند.
استئونکروز لگن
در مراحل اولیه بیماری، از وسایل کمکی در جهت حمایت بیشتر مفصل استفاده می‌شود.
برای لگن از بِرِیس‌های مخصوص لگن استفاده می‌شود که موجب حمایت کامل ران پا خواهند شد. بریس‌های شخصی‌سازی شده و تولید شده با جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا از خدمات کلینیک پاسارگاد در استئونکروز لگن می‌باشد.
جراحی تعویض مفصل لگن
بریس هیپ به مدت 6 هفته پس از جراحی، به صورت تمام وقت و سپس فقط شب‌ها برای چندین ماه توصیه و تجویز می‌شود.
انجام این جراحی بر اساس میزان تغییر شکل و علائمی مانند سفتی و درد، ممکن است سخت یا ساده باشد. در کلینیک پاسارگاد کلیه وسایل کمکی و حمایتی طبق توصیه پزشک شما و کاملا متناسب با وضعیت شما طراحی و ساخته می‌شوند.
زندگی با استئونکروز
داشتن یک بیماری دردناک مانند استئونکروز می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد؛ اما در برخی موارد مدیریت بیماری آسان‌تر است:
- انجام یا عدم انجام برخی ورزش‌ها یا فعالیت‌های خاص
- استفاده از بسته‌های سرد برای کاهش تورم، درد و بی‌حسی
- استفاده از درمان‌های حرارتی، مانند دوش آب گرم یا پدهای گرم کننده جهت جلوگیری از سفت شدن مفاصل و ماهیچه‌ها
اکثر افرادی که دچار دردهای مزمن هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی قرار می‌گیرند. کمک گرفتن از روانشناس یا پیوستن به گروه‌های حمایتی، می‌تواند در مورد مقابله و زندگی با این بیماری بسیار کمک‌کننده باشد.
ریکاوری و توصیه‌های پس از درمان استئونکروز
عموما صرف‌نظر از اینکه این بیماری با دارو یا جراحی درمان شود، اکثر افراد از استئونکروز بهبود پیدا می‌کنند و در نهایت می‌توانند بدون درد از مفصل آسیب‌دیده استفاده کنند.
مهم‌ترین بخش درمان توجه به انجام مستمر توصیه‌های پزشک به‌خصوص پس از اعمال جراحی است. در زیر به برخی از توصیه‌های لازم بعد از درمان استئونکروز بویژه بعد از جراحی اشاره شده است:
فیزیوتراپی
چه پزشک دارودرمانی را آغاز کند و چه در همان ابتدا جراحی را توصیه کرده باشد، بخش مهمی از بهبودی مدیون انجام فیزیوتراپی به‌صورت مداوم است. اگر استئونکروز لگن یا زانوی فرد را درگیر کرده باشد باید حتما از عصا استفاده کند و وزن را تا مدتی روی مفصل آسیب‌دیده نیندازد. تحمیل وزن روی استخوان و مفصل درگیر ممکن است منجر به ضعیف شدن ماهیچه‌های ران، پاها و اطراف مفاصل شود.
فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به بیماران کمک کنند تا عضلات اطراف مفصل آسیب‌دیده را قوی‌تر کنند تا حمایت لازم از مفصل به‌وجود آید.
با تجویز و توصیه پزشک، فیزیوتراپیست‌ها چگونگی انجام تمرینات کششی و مقاومتی ساده را به بیماران آموزش می‌دهند. انجام این کار به بهبود انعطاف‌پذیری و بازگرداندن دامنه کامل حرکتی به مفصل آسیب‌دیده کمک خواهد کرد.
با گذشت زمان و انجام جلسات مرتب فیزیوتراپی، بیمار قادر خواهد بود تا پس از گذشت دوره درمان و ریکاوری به‌راحتی و بدون درد حرکت کند.
انجام برخی حرکات ورزشی و اصلاحی بعد از درمان این بیماری می تواند دوران نقاهت را کوتاه کرده و دردهای بدنی شما را کاهش دهد. جهت دریافت اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلید کنید:
زمان بهبودی پس از فیزیوتراپی
مدت زمانی که پزشکان فیزیوتراپی را توصیه می‌کنند بر اساس محل استخوان آسیب‌دیده، نوع درمان، میزان استئونکروز و سلامت کلی بدن هر فرد متفاوت است.
به طور معمول پزشکان بین 6 تا 12 هفته فیزیوتراپی را توصیه می‌کنند. پس از آن با ارزیابی پیشرفت بیمار تعیین می‌کنند که آیا به درمان اضافی دیگری نیاز است یا خیر. ممکن است برای اطمینان از بهبودی کامل استئونکروز نیاز به ادامه روند فیزیوتراپی تا یک سال نیز وجود داشته باشد.
ترک دخانیات
تحقیقات نشان می‌دهد که کشیدن سیگار و مصرف سایر اشکال تنباکو مانند قلیان، سرعت بهبود استخوان‌ها را کاهش می‌دهد.
ترک سیگار معمولا فرآیندی سخت است و توصیه می‌شود که به‌محض اطلاع از ابتلا به بیماری و شروع درمان برنامه ترک دخانیات آغاز شود.
ترک الکل
اگر استئونکروز ناشی از مصرف بیش از حد الکل باشد بلافاصله باید مصرف آن قطع شود؛ زیرا که مصرف زیاد الکل باعث تجمع مواد چرب در رگ‌های خونی می‌شود. پس از درمان نیز توصیه می‌شود که مصرف الکل ادامه پیدا نکند.
کاهش وزن
مفاصل اصلی بدن مانند مفاصل لگن و زانو با هر بار ایستادن، راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله یا دویدن، فشار خاصی را تحمل می‌کنند. این فشار زمانی که فرد دچار اضافه‌وزن و چاقی است چندین برابر می‌شود. حفظ وزن بدن در محدوده سالم می‌تواند از توصیه‌های لازم بعد از درمان استئونکروز باشد، به‌خصوص اگر تعویض مفصل انجام شده است.
وزن مناست به سرعت بهبودی در طول جلسات فیزیوتراپی نیز کمک کرده و از مفاصل لگن و زانو در برابر آسیب‌های اضافی محافظت کند.
بودن در محدوده وزن سالم می‌تواند خطر عوارض بعد از جراحی تعویض مفصل را کاهش دهد و به تضمین طول عمر مفصل جدید کمک کند.
نتیجه‌گیری
انتخاب درمان مناسب برای جلوگیری از فروپاشی مفاصل ضروری است. در صورت عدم درمان اکثر بیماران در عرض دو سال درد شدید و محدودیت حرکتی را تجربه خواهند کرد. معمولا مدرک روشنی برای نشان دادن بهترین راه برای درمان استئونکروز وجود ندارد، اما شروع درمان زودهنگام قبل از فروپاشی استخوان بهترین گزینه است. بهتر است با توجه به علائم سریعا به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان شروع شود.
استفاده از وسایل کمکی مانند ارتزها، بریس‌ها، زانوبندها و … می‌تواند پس از انجام جراحی، جهت درمان بیماری استئونکروز، بسیار مهم باشد.
تمامی وسایل کمکی که پزشک بعد از جراحی توصیه می‌کند به‌صورت کاملا تخصصی و شخصی‌سازی شده در کلینیک ارتوپدی-فنی پاسارگاد ساخته شده در اختیار شما عزیزان قرار می‌گیرد. تولید انواع زانوبند و بریس لگن جزئی از خدمات کلینیک پاسارگاد در استئونکروز می‌باشد.
