دورال اکتازی به وضعیتی گفته می شود که در آن بخشی از مغز با نام سخت شامه دچار گشاد شدن و تورم می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به فرسایش استخوانی مهره‌های خلفی ستون فقرات و فتق ریشه‌های عصبی شود. تاثیر دورال اکتازی بر روی ریشه‌های عصبی، باعث اختلال در عملکرد روده، مثانه و توانایی حرکت پاها می‌شود. دورال اکتازی می‌تواند باعث بروز دردهای تیرکِشنده در باسن و پاها نیز بشود. درد ناشی از این بیماری نوعی درد کسل‌کننده و بی‌وقفه در قسمت تحتانی شکم، لگن و پاها است. با ما همراه باشید تا به سوالات شما در مورد دورال اکتازی پاسخ دهیم.
سخت شامه چیست و چه وظایفی بر عهده دارد؟
در پاسخ به سوال چیستی سخت شامه به نقل قولی از ویکی‌پدیا می‌پردازیم:
سخت شامه خارجی‌ترین لایه پوشاننده سیستم عصبی مرکزی در مغز می‌باشد. سخت شامه یکی از چند لایه‌ای است که بین استخوان جمجمه و بافت مغز قرار گرفته و وظیفه محافظت و تغذیه سیستم عصبی مرکزی را بر عهده دارد.
سخت‌شامه به عنوان مسئول نگهداری مایع مغزی-نخاعی، وظایف مهم و حیاتی را در بدن برعهده دارد که مهم‌ترین آنها حفاظت از سیستم عصبی مرکزی است. برخلاف برخی قسمت‌های دیگر بدن، سخت‌شامه نسبت به درد حساس است. در وضعیتی که سخت‌شامه به علت ضعیف شدن بافت همبند دچار تورم یا گشادی شود می‌گوییم بیماری دورال اکتازی رخ داده که موجب بروز درد، بی‌حسی در پاها، شکم و گاها سردرد می‌شود.
علائم بالینی دورال اکتازی
بیماران مبتلا به اکتازی دورال ممکن است با کمردرد یا دردهای تیرکِشنده در باسن یا پاها به پزشک مراجعه کنند. درد نسبتا شدید است و ممکن است با ضعف در پاها یا بی‌اختیاری ادرار همراه باشد. این علائم معمولا در حالت ایستاده تشدید می‌شوند و در بیشتر موارد هنگامی که بیمار درازکش است از بین می‌رود. یکی دیگر از نشانه‌های دورال اکتازی به نقل از ویکی‌پدیا بی‌حسی و درد در ناحیه تناسلی و مقعد می‌باشد.
بروز برخی سردردهای وضعیتی (سردردهایی که به نحوه قرارگیری بدن مرتبط است و منجر به نشت مایع مغزی-نخاعی می‌شود) از علائم دیگر این بیماری است. با تمام این وجود دورال اکتازی در بسیاری از بیماران بدون علامت است.
علل بروز دورال اکتازی
علت بروز این بیماری تقریبا ناشناخته است اما معمولا در مواردی روی می‌دهد که علاوه بر افزایش فشار هیدرواستاتیک، بافت همبند بدن نیز تضعیف شده باشد؛ به‌همین علت است که بروز بیماری دورال اکتازی در افرادی که به سندروم مارفان مبتلا هستند بیشتر شایع است.
همچنین این بیماری در سایر افراد مبتلا به بیماری‌های زیر نیز دیده می‌شود:
- سندرم اهلرز-دانلوس (نوعی بیماری ارثی که بر بافت همبند بدن تاثیرگذار است)
- نوروفیبروماتوز نوع یک (نوعی جهش در ژن که موجب بروز تومور در کودکان می‌شود)
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (بیماری التهابی مفصلی مزمن و پیش‌رونده)
این بیماری‌ها نیز عموما با اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره)، شکستگی مهره‌ها، اسکولیوز، تومورها یا تروما همراه هستند.
چه کسانی دچار دورال اکتازی می‌شوند؟
بروز بیماری در ۶۰ تا ۹۰ درصد از بیمارانی که به سندروم مارفان مبتلا هستند، مشاهده می‌شود و شدت آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. در بیماران مبتلا به دورال اکتازی انبساط کیسه دورال معمولا در ناحیه کمر اتفاق می افتد.
اگر تمایل دارید در مورد سندروم مارفان بیشتر بدانید لطفا مقاله زیر را مطالعه نمایید:
تشخیص دورال اکتازی
معمولا بیماری دورال اکتازی با گرفتن ام آر آی (MRI) از کمر تشخیص داده می‌شود. همچنین از آنجا که دورال اکتازی معمولا با چندین بیماری دیگر همراه است، پزشک در صورت تشخیص بیماری‌هایی که بالاتر ذکر شد، درخواست ام آر آی (MRI) از کمر بیمار می‌دهد تا احتمال وجود بیمار را بررسی نماید. البته ممکن است پزشک، رادیوگرافی نیز درخواست دهد چرا که رادیوگرافی برای شناسایی تغییرات استخوانی ثانویه استفاده می‌شود.
درمان دورال اکتازی
اکتازی دورال می تواند بدون علامت باشد؛ در این صورت نیازی به مداخله پزشک و درمان نیست با این حال در بیماران مبتلا به سندرم مارفان، دورال اکتازی خود را به‌صورت درد مزمن نشان می‌دهد.
روش‌های درمانی مختلفی جهت درمان این اختلال انجام می‌شود اما تقریبا هیچ‌کدام به طور مداوم مؤثر نیستند؛ می‌توان گفت در حال حاضر هیچ توافق پزشکی اثبات‌شده‌ای در مورد نحوه درمان اکتازی دورال علامت‌دار (دردناک) وجود ندارد. در هر حال دو روش عمده در جهت کمک به بهبود و کنترل این بیماری استفاده می‌شود که عبارتند از:
دارودرمانی
اکثر بیماران به صورت محافظه‌کارانه با داروهای کنترل درد، فیزیوتراپی و سایر روش‌های فیزیکی بهتر می‌شوند. گاهی اوقات نیز می‌توان با مصرف مسکن‌هایی مانند داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج تاحدی درد را تسکین داد.
جراحی
ترمیم جراحی دورا (کیسه حاوی مایع مغزی-نخاعی) ممکن است باعث تسکین علامت برای برخی از بیماران باشد. قرار دادن شانت‌هایی که CSF (مایع مغزی-نخاعی) را تخلیه می‌کند نیز می‌تواند تا حدودی فشار را بر ریشه‌های عصبی کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
بروز بیماری دورال اکتازی در افراد در بیشتر موارد متاثر از بیماری زمینه‌ای آن‌هاست. به‌نظر می‌رسد که با کنترل و کند کردن روند پیشرفت بیماری اصلی که در عمده موارد، سندروم مارفان می‌باشد بتوان بروز و پیشرفت بیماری دورال اکتازی را به‌تاخیر انداخت و تحت کنترل درآورد.
در صورت نیاز به مشاوره می‌توانید با رزرو نوبت آنلاین از کارشناسان ما مشاوره رایگان دریافت نمایید. برای رزرو نوبت لطفا روی لینک زیر کلیک کنید:
2 نظرات
صبا خلیلزاد
سلام ببخشید آیا هر کی دچار سندروم مارفان شده باشه حتما دچار دورال اکتازی هم میشه؟
کلینیک پاسارگاد
سلام عزیزم.
لزوما خیر ولی درصد بالایی از بیماران سندروم مارفان به دورال اکتازی مبتلا می‌شوند. بنابراین اگر خودتون یا عزیزان‌تون دچار سندروم مارفان هستید حتما زیر نظر پزشک و تحت کنترل ایشان باشید.