کیفوز یا گوژپشتی یکی از مشکلات ستون فقرات است که روی ظاهر افراد اثر زیادی گذاشته و باعث بروز برخی مشکلات جسمانی می‌شود. قسمت فوقانی کمر افرادی که به این عارضه دچار هستند، به جلو خم می‌شود و ستون فقرات شکل نامناسبی پیدا می‌کند. در اغلب موارد، این بیماری منجر به مشکلات اندکی می‌شود و به همین دلیل نیازی به درمان خاصی ندارد. در مواردِ با شدتِ متوسط، نیاز به انجام ورزش‌های مخصوص است اما در صورت شدید بودن این عارضه، احتمال بدشکلی شدید و بروز مشکلات تنفسی وجود دارد و باید به صورت جدی‌تر درمان را پیگیری نمود. با ما همراه باشید تا در مورد کیفوز بیشتر بدانید.
انواع کیفوز
نقل قول از وب‌سایت Mayo Clinic:
In older people, kyphosis is often due to weakness in the spinal bones that causes them to compress or crack. Other types of kyphosis can appear in infants or teenagers. These types are due to malformation of the spine or wedging of the spinal bones over time.
برداشت فارسی از متن نقل قول: در افراد مسن و بزرگسال، کیفوز اغلب به دلیل ضعف در استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود و ممکن است باعث فشرده شدن یا ترک خوردن این استخوان‌ها شود. سایر انواع کیفوز که در رده سنی نوزادان تا جوانان مشاهده شود، به دلیل ناهنجاری ستون فقرات یا تخریب استخوان‌های آن در طول زمان بروز پیدا می‌کند.
این بیماری دارای انواع مختلفی است که هر کدام علائم مخصوص به خود را دارند. در ادامه با انواع این عارضه آشنا می‌شوید:
- گوژپشتیِ وضعیتی: یکی از شایع‌ترین انواع بیماری کیفوز، گوژپشتیِ وضعیتی است که به طور معمول در سنین بلوغ قابل مشاهده است. در این بیماری، شل شدن رباط دیده می‌شود اما خبری از اشکالات جدی در ساختار ستون فقرات نیست. گوژپشتی وضعیتی در دختران، شایع‌تر از پسران است. انحنای غیرشدیدی که در این بیماری وجود دارد قابل اصلاح است، به طوری‌که بیمار با کمی تلاش می‌تواند کمر خود را صاف نگه دارد. به طور کلی این بیماری به ندرت پیشرفت می‌کند و به ندرت باعث بروز مشکلات در بزرگسالی می‌شود.
- گوژپشتی برگشت ناپذیر یا ثابت: تغییر شکل ستون مهره‌ها توسط پزشک یا بیمار قابل اصلاح نیست؛ چراکه علت این بیماری، مادرزادی است. بنابراین این بیماری از بدو تولد وجود دارد و با رشد کودک، روی نخاع فشار وارد می‌کند. درمان گوژپشتی برگشت ناپذیر، جراحی است و بیماران باید هر چه زودتر برای درمان آن اقدام کنند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. از سوی دیگر، بررسی‌های بیشتری باید بر روی این بیماران صورت بگیرد؛ چرا که ممکن است دارای بیماری‌های دیگری نظیر مشکلات قلبی و کلیوی نیز شده باشند.
- بیماری شوئرمن: این بیماری به نام دکتر شوئرمن نامگذاری شده است زیرا او اولین فردی است که آن را کشف کرد. بیماری شوئرمن خود را در سنین بلوغ نشان می‌دهد و باعث می‌شود بیماران به دلیل درد به پزشک مراجعه می‌کنند. این درد، اغلب پس از پایان رشد اسکلت‌ها از بین رفته و یا کاهش می‌یابد. شکل غیرطبیعی مهره‌ها در این بیماری، منجر به انحنای کمری شده و فضای بین مهره‌ها را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، صفحه رشد در مهره‌ها نیز قطعه قطعه و نامنظم می‌شود. این عارضه در پسران شایع‌تر از دختران است.
- اسپوندیلیت انکیلوزان: این بیماری التهابی به مرور زمان منجر به ادغام مهره‌های ستون فقرات خواهد شد که در این حالت انعطاف کمر کاهش پیدا کرده و گوژپشتی به وجود می‌آید. از سوی دیگر، در صورت درگیری دنده‌ها، بیمار به مشکلات تنفسی نیز دچار می‌شود. اسپوندیلیت انکیلوزان، زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند.
علائم کیفوز
- کمر درد و پشت درد
- احساس خستگی و ضعف در ناحیه پشت
- تغییر وضعیت سر به جلو
- ناصافی شانه‌ها
- احساس درد در قفسه سینه و ایجاد مشکل در تنفس
- التهاب و قرمزی پوست در قوز
تشخیص کیفوز
برای تشخیص این بیماری لازم است تا به مراحل زیر توجه شود:
- معاینه: در زمان معاینه توسط پزشک، باید در حالت دراز کش قرار بگیرید. اگر در حالت درازکش کیفوز صاف شود بدین معنی است که انحنا در اثر وضعیت نادرست بدن به وجود آمده و اکتسابی است. اما اگر در حالت دراز کش پشت صاف نشود و همچنان این عارضه وجود داشته باشد، مشکل ساختاری در ستون فقرات وجود دارد و مادرزادی است.
- تشخیص در بزرگسالان: درصورتی‌که در بزرگسالی دچار این بیماری شده‌اید، برخی از آزمایش‌ها برای تعیین علت زمینه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند که البته تجویز آنها به علائم دیگر شما نیز بستگی دارد. در بیمارانی با گوژپشتی ساختاری، خمیدگی‌ها پیشرونده بوده و باعث بروز علائمی مانند درد و ضعف در پایین تنه می‌شود و پزشک پیشنهاد MRI می‌دهد.
ساده ترین روش تشخیص گوژپشتی
برای تشخیص گوژپشتی، فرد باید پشت به دیوار بایستد به‌طوری که پاهایش کمی از هم فاصله داشته باشند. سپس از پهلو به بدن او نگاه می‌کنیم. اگر پشت او به شکلی غیرطبیعی برجسته باشد و قفسه سینه کمی به عقب متمایل شده و شانه‌ها حالت خمیده پیدا کرده باشند، احتمال وجود گوژپشتی وجود دارد.
عوارض کیفوز
کیفوز (انحنای غیرطبیعی ستون فقرات) علاوه بر ایجاد کمردرد، عوارض مختلفی را نیز به دنبال دارد. شناخت این عوارض و اقدام به موقع می‌تواند به مدیریت و کاهش اثرات آن کمک کند.
مشکلات تنفسی
کیفوز شدید ممکن است با ایجاد فشار روی ریه‌ها، عملکرد تنفسی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش ظرفیت ریه‌ها شود.
محدودیت در عملکرد فیزیکی
افراد مبتلا به کیفوز ممکن است با ضعف در عضلات پشت مواجه شوند و انجام فعالیت‌های روزمره مانند بلند شدن از صندلی، راه رفتن، رانندگی یا حتی نگاه کردن به سمت بالا برای آنها دشوار شود.
مشکلات گوارشی
فشار ناشی از انحنای شدید ستون فقرات ممکن است روی دستگاه گوارش اثر گذاشته و مشکلاتی همچون رفلکس اسید و دشواری در بلع ایجاد کند.
سخن پایانی
کیفوز یا گوژپشتی به حالتی گفته می‌شود که در آن ستون فقرات در ناحیه پشتی بیش از حد معمول به سمت جلو خمیده می‌شود. این انحنای غیر طبیعی می‌تواند باعث تغییر شکل ظاهری پشت و در برخی موارد، ایجاد درد و محدودیت حرکتی شود. در این مطلب به بررسی انواع، علائم و روشهای تشخیص کیفوز پرداختیم و در مطالب بعدی به معرفی روشهای درمان و حرکات اصلاحی این بیماری خواهیم پرداخت. از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید، از شما سپاسگزاریم.
