یکی از عارضه‌های ستون فقرات، کیفوز نام دارد که با نام‌های کمر گرد، پشت گرد یا قوز هم شناخته می‌شود. این اختلال هنگامی خود را نشان می‌دهد که قسمت بالایی کمر به صورت غیرطبیعی به سمت جلو گرد شود. این بیماری شایع که در افراد مسن یا زنان بیشتر دیده می‌شود، باعث می‌شود سالانه میلیون‌ها نفر به سراغ روش‌های درمان کیفوز بروند. این روش‌های درمانی بسیار متنوع هستند و با توجه به‌شدت بیماری، سن فرد و موارد مختلف می‌توان یک یا چند روش را انتخاب کرد. اما خوب است بدانید که مهم‌ترین عامل در بهبود کیفوز، اصلاح سبک زندگی و استمرار در درمان است.
در صورت تمایل به آشنایی بیشتر با عارضه کیفوز، مطلب “کیفوز یا گوژپشتی چیست؟” را مطالعه نمایید.
آیا کیفوز قابل درمان است؟
باید گفت که بله! اگر کیفوز خفیف باشد و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، معمولاً با ورزش، فیزیوتراپی و اصلاح وضعیت بدن قابل کنترل است. در موارد شدید یا پیشرفته، ممکن است به جراحی نیاز باشد. به همین دلیل ضروری است با متخصص ارتوپد یا متخصص ستون فقرات مشورت نمایید تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.
نقل قول از وب‌سایت Cleveland Clinic:
Each type of treatment comes with possible side effects. Talk to your healthcare provider before treatment begins to understand the risks and side effects. For example, side effects of surgery could include infection and bleeding at the incision site.
برداشت فارسی از متن نقل قول: هر روش درمان کیفوز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد به عنوان مثال عوارض جانبی جراحی می‌تواند شامل عفونت و خونریزی در محل برش باشد. بنابراین ضروری است قبل از شروع درمان برای درک خطرات و عوارض جانبی حتما با پزشک خود صحبت کنید.
دسته‌بندی روش‌های درمان کیفوز
همانطور که گفته شد کیفوز قابل درمان یا کنترل است اما میزان موفقیت روش‌های درمانی به علت، شدت انحراف ستون فقرات و سن بیمار بستگی دارد. به صورت کلی درمان کیفوز به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:
درمان‌های غیرجراحی (برای کیفوز خفیف تا متوسط)
اگر کیفوز ناشی از وضعیت نامناسب بدن باشد، معمولاً با روش‌های درمانی غیرجراحی زیر قابل اصلاح و کنترل است:
- کنترل وزن و تغذیه
- اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن
- تمرینات اصلاحی و فیزیوتراپی
- بریس (کمربند طبی)
درمان دارویی (برای کیفوز ناشی از پوکی استخوان یا التهاب)
- مصرف داروهایی مانند بیس فسفونات‌ها، ویتامین D و کلسیم برای پوکی استخوان
- مصرف داروهای ضد التهابی برای آرتروز یا التهاب ایجاد شده
جراحی (برای موارد شدید)
- جراحی فیوژن ستون فقرات برای کیفوز‌های شدید (معمولاً زاویه بیش از ۷۰ درجه)
روش‌های درمان کیفوز
در ادامه به بررسی دقیق روش‌های درمانی از روش‌های خانگی(کم تهاجم) تا روش‌های جراحی (تهاجمی) می‌پردازیم:
توجه به تغذیه
یکی از موارد بسیار مهم برای درمان عارضه‌های مرتبط با ستون فقرات و استخوان‌ها، توجه به رژیم غذایی است. در این مورد پزشک حتماً مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی را در رژیم غذایی فرد قرار می‌دهد تا سبب بهبود شرایط عملکردی استخوان شود. مخصوصاً افرادی که سابقه پوکی استخوان در خانواده دارند بایستی بیشتر از سایرین به مواد غذایی و ویتامین‌های مفید توجه کنند.
درمان با بریس
استفاده از بریس یکی از راه‌های بسیار مناسب در روش‌های درمان کیفوز به‌خصوص برای نوجوانان است. در نوجوانان و کودکان به دلیل آن که استخوان‌ها هنوز در حال رشد هستند، استفاده از بریس می‌تواند تا حد زیادی از ایجاد قوز کمر جلوگیری کرده و منجر به بهبود عارضه شود. در ابتدا شاید استفاده از این وسیله پزشکی باعث ایجاد محدودیت در دامنه حرکتی فرد شود اما با گذشت زمان تأثیر بسزایی در نحوه شکل‌گیری ستون فقرات می‌گذارد.
با توجه به این‌که فرد در چه سنی از رشد خود باشد، پزشک ساعت استفاده و نوع بریس را برای وی تجویز می‌کند. استفاده از این وسیله در بزرگسالان معمولاً برای بهبود عارضه نیست و بیشتر برای جلوگیری از تشدید و کنترل آن توصیه می‌شود.
درمان کیفوز با ماساژ
درمان کیفوز با ماساژ یکی از روش‌های مؤثر و طبیعی برای کاهش درد و بهبود وضعیت ستون فقرات است. ماساژ با افزایش جریان خون به ناحیه آسیب‌دیده، عضلات را شل کرده و تنش‌ها را کاهش می‌دهد. این روش به ویژه برای افرادی که ساعت‌های طولانی در حالت نشسته کار می‌کنند یا به دلیل حرکات نادرست دچار کیفوز شده‌اند، مفید است. استفاده از تکنیک‌های مختلف ماساژ مانند فشار نقطه‌ای یا ماساژ عمقی می‌تواند به اصلاح وضعیت بدن کمک کرده و انعطاف‌پذیری بیشتری به عضلات و مفاصل بدهد.
خبر خوشحال‌کننده این است که به کمک ماساژ منظم و مراقبت‌های صحیح، امکان پیشگیری از پیشرفت کیفوز و بهبود وضعیت بدنی به طور چشمگیری وجود دارد.
ورزش و فیزیوتراپی
از دیگر روش‌های درمان این عارضه انجام ورزش‌های اصلاحی و فیزیوتراپی است. در این مورد فیزیوتراپ مطابق با زاویه انحنا و خم شدگی ستون فقرات، ورزش‌های درمانی را به فرد آموزش می‌دهد.
روش‌های درمان جانبی
از دیگر انواع روش‌های درمان برای کیفوز می‌توان به استفاده از گرما، الکتروتراپی، استفاده از امواج صوتی، استفاده از امواج شورت ویو، استفاده از انواع لیزرهای کم‌توان و پرتوان، استفاده از خواص میدان‌های مغناطیسی و…. اشاره داشت که این موارد برحسب نوع کلینیک و تجویز پزشک به‌کار می‌روند.
درمان دارویی
یکی از روش‌های درمان این عارضه استفاده از دارو است. معمولاً اگر کیفوز به میزان خفیف تا متوسط باشد پزشک مصرف دارو را برای درمان تجویز می‌کند. داروهایی که در این مورد استفاده می‌شوند مسکن‌های ضد التهاب یا داروهای پوکی استخوان هستند. داروهای مسکن معمولاً شامل استامینوفن، ایبوبروفن و ناپروکسن هستند که درد را کاهش می‌دهند. داروهای پوکی استخوان نیز تقویت کننده استخوان هستند و از بروز انواع شکستگی‌ها در ستون فقرات و تشدید کیفوز جلوگیری می‌کنند.
کیفو پلاستی
یکی دیگر از روش‌های درمان کم تهاجمی کیفوز، کیفو پلاستی است. در این روش، یک برش بسیار کوچک در پشت فرد ایجاد می‌شود و سپس یک بالون ارتوپدی قابل اتساع وارد مهره فشرده شده می‌شود تا مهره را تا ارتفاع و سطح موردنظر اصلاح کند. فضای خالی ایجاد شده توسط بالون با سیمان مخصوص جراحی پر می‌شود تا به ثابت نگه‌داشتن شکستگی کمک می‌کند. کیفو پلاستی در مقایسه با روش‌های جراحی دیگر به دوران نقاهت کوتاه‌تری نیاز دارد.
جراحی
اگر سایر موارد گفته‌شده برای درمان کیفوز مناسب نباشد، پزشک متخصص جراحی را تجویز می‌کند. جراحی سبب برطرف شدن علائم بیماری و بهبود انحنای ایجاد شده در ستون فقرات می‌شود. معمولاً کاندیدهای عمل جراحی کیفوز شرایط زیر را دارند:
- کیفوز مادرزادی
- کیفوز شوئرمن (انحنای بیش‌از 75 درجه)
- افرادی که روش‌های غیر جراحی برای بهبود آن‌ها مؤثر نبوده است.
فیوژن یکی از رایج‌ترین جراحی‌ها برای اصلاح عارضه قوز کمر است که جزو روش‌های درمان کیفوز محسوب می‌شود. این جراحی حدود 4 الی 5 ساعت طول می‌کشد و معمولاً به سه الی چهار روز بستری در بیمارستان نیاز دارد. این جراحی ستون فقرات را در حالتی که بیمار کاملاً بیهوش است، انجام می‌دهند و بر اساس محل قرارگیری و مهره مد نظر، تکنیک‌های مختلفی پیاده می‌شود. جراحی شامل سه بخش برش، آماده‌سازی پیوند استخوان و جوش دادن است:
- در مرحله برش برای رسیدن به مهره موردنظر، بر روی پوست در قسمت میانی ستون فقرات برش ایجاد می‌شود تا پزشک بتواند به عضلات ستون فقرات و استخوان‌های آن دسترسی داشته باشد.
- در مرحله بعدی که مرحله آماده‌سازی پیوند استخوان است، استخوان دو مهره با هم ترکیب می‌شوند که می‌تواند از بانک استخوان باشد یا از قسمت‌های دیگر بدن فرد مانند لگن دریافت شود.
- مرحله سوم هم همان مرحله جوش دادن است که برای این امر، مواد پیوند استخوان بین مهره‌ها قرار می‌گیرند. گاهی نیز از انواع صفحات فلزی، میله و پیچ برای استحکام بیشتر استفاده می‌شود.
درمان کیفوز در کودکان
سن یک فاکتور بسیار مهم برای درمان این عارضه است؛ هرچه فرد در سن پایین‌تری باشد، به‌دلیل عدم تکامل صفحات رشد احتمال بهبود و نتیجه‌گیری بیشتر می‌شود. درمان کیفوز در کودکان معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های غیرجراحی است که هدف آن بهبود وضعیت ستون فقرات و پیشگیری از تشدید انحنای غیرطبیعی است:
آموزش به کودکان برای رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن، ایستادن و فعالیت‌های روزمره نیز نقش مهمی در مدیریت و پیشگیری از تشدید کیفوز دارد.
فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای تقویت عضلات پشت و اصلاح وضعیت بدن است. تمرین‌های خاص برای تقویت عضلات کمر، شانه‌ها و گردن به بهبود تراز ستون فقرات کمک می‌کند.
در موارد شدیدتر استفاده از بریس‌های مخصوص نیز ممکن است توصیه شود تا از بدتر شدن کیفوز جلوگیری کند.
لازم به ذکر است نظارت پزشکی منظم برای ارزیابی پیشرفت درمان و جلوگیری از مشکلات بیشتر بسیار ضروری است بنابراین از والدین عزیز درخواست می‌کنیم علائم کیفوز در کودک خود را جدی بگیرند و در پیگیری و مراجعه منظم به متخصص، کوشا باشند.
عدم درمان کیفوز چه عوارضی دارد؟
لازم به ذکر است که عدم درمان این عارضه می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری در زندگی فرد ایجاد کند، به‌همین منظور حتماً روش‌های درمان کیفوز را جدی بگیرید. عوارض عدم درمان کیفوز عبارتند از:
- مشکلات تنفسی: قوس شدید در ستون فقرات باعث ایجاد فشار بر روی ریه‌ها و سخت شدن تنفس می‌شود.
- محدود بودن عملکرد فیزیکی: در شرایط کیفوز، عضلات کمر تحت فشار قرار می‌گیرند و به مرور زمان ضعیف می‌شوند. این ضعف باعث سختی در حرکت، راه رفتن، بلند شدن و انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود. همچنین رانندگی و نشستن پشت میز را برای فرد بسیار دشوار و دردناک می‌کند.
- مشکلات گوارشی:کیفوز شدید باعث تحت فشار قرار گرفتن دستگاه گوارش می‌شود و درنهایت مشکلاتی همچون رفلاکس و در برخی موارد اختلال در بلعیدن را به همراه داشته باشد.
- ظاهر فیزیکی و عدم اعتماد به نفس: افراد مبتلا به این عارضه از لحاظ ظاهری از فرم طبیعی بدن خود خارج می‌شوند و کمری قوزدار یا گرد خواهند داشت که این مسئله اعتماد به نفس را پایین می‌آورد.
جمع‌بندی
عارضه کیفوز یکی از عارضه های رایج در ستون فقرات است که باعث ایجاد انحنای غیرمعمول در قسمت بالایی آن می‌شود. افراد مبتلا به این عارضه حالتی خمیده به سمت جلو دارند به طوری که این حالت بر روی ظاهر آن‌ها و همچنین عملکرد و فعالیت‌های عادی زندگی‌شان تأثیرگذار است.
روش‌های درمان کیفوز مختلف هستند و برحسب شدت عارضه، سن فرد و علت مبتلا شدن به آن تنوع بالایی دارند. از جمله این روش‌ها می‌توان به اصلاح تغذیه، ماساژ و فیزیوتراپی، استفاده از بریس مصرف دارو کیفوپلاستی و جراحی اشاره نمود. در صورت تمایل به دریافت مشاوره رایگان در زمینه درمان کیفوز می‌توانید از دکمه زیر رزرو خود را به صورت آنلاین ثبت نمایید تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم:
