بسیاری از افراد و وزشکارانی که با مچ دست خود، کارهای سنگین یا تکراری انجام می‌دهند، دچار سندروم کانال گویان می‌شوند. سندروم کانال گویان بر اثر فشردگی و تحت‌فشار قرار گرفتن عصب اولنار، هنگام عبور از کانال گویان، اتفاق می‌افتد. از علائم اصلی بروز این سندروم، وجود بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن و گزگز در قسمت‌هایی از کف دست، انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه است. همچنین وجود درد نیز، از طرف بیماران گزارش شده است. حرکات اصلاحی سندروم کانال گویان نقش مهمی در کاهش علائم این بیماری دارند.
در صورت ابتلا به این سندروم، اولین قدم درمانی، کاهش یا توقف کامل عاملی‌ست که موجب فشار آمدن به مچ دست است. اگر این سندروم بر اثر کار یا ورزش سنگین و تکراری مانند دوچرخه‌سواری یا وزنه‌برداری ایجاد شده باشد، اولین توصیه، کم‌کردن ورزش است.
استفاده از بریس، مچ‌بند، استراحت دادن به مچ دست و انگشتان، از بین بردن علل احتمالی و انجام تمرینات مرتب کششی از دیگر توصیههای پزشکان، جهت درمان است.
در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به تزریق استروئید یا مداخله جراحی باشد.
در این مقاله، تغییر عادات اشتباه و همچنین چند حرکات اصلاحی سندروم کانال گویان را بررسی می کنیم که تا حد بسیاری به کاهش درد ناشی از این سندروم کمک خواهد کرد.
درمان و پیشگیری
مانند هر آسیب دیگری، اولین خط درمان، پرهیز از انجام فعالیت‌هایی است که شروع کننده نوروپاتی هستند.
جهت حفظ آمادگی جسمانی، بهتر است دوچرخه‌سواری و سایر ورزش‌هایی که باعث نوروپاتی می‌شوند را با فعالیت‌هایی مانند دویدن که شامل استفاده از مچ دست نمی‌شوند، جایگزین کرد.
حرکات و رفتارهای اصلاحی خاصی جهت درمان سندروم تونل گویان وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از آتل یا بریس
- آتل یا بریسی که بیمار را از استفاده از دست آسیب‌دیده باز می‌دارد، ممکن است مفید باشد.
- همچنین وجود جسم خارجی، علاوه بر بی‌حرکت نگه داشتن مچ، از تکیه دادن یا فشار آمدن به آن، جلوگیری می‌کند.
- استفاده از بریس یا آتل هنگام خواب، موجب صاف نگه‌داشتن مچ دست می‌شود.
انجام تمرینات توانبخشی
- قبل از شروع توانبخشی و فیزیوتراپی به‌دنبال جراحی، تاندون‌ها و عضلات باید به‌طور کامل بهبود یابند. پزشک تشخیص می‌دهد که بیمار، چه زمانی باید توانبخشی را شروع کند.
- انجام تمرینات توانبخشی به‌خصوص پس از عمل جراحی عصب اولنار، می‌تواند به عملکرد و تحرک کامل مچ دست کمک کند. انجام این تمرینات ویژه و کمکی، روی تقویت مچ دست و همچنین افزایش دامنه حرکتی، تمرکز دارد.
نکته بسیار مهم تمرینات این است که در صورت بروز هرگونه دردی که در حین تمرین احساس شود، آن فعالیت ورزشی باید به‌تدریج کاهش یابد تا زمانی که دیگر متوجه هیچ دردی نشوید.
ورزش و حرکات اصلاحی سندروم کانال گویان در منزل
- برخی از تمرینات مداوم، می‌توانند به عصب اولنار کمک کنند تا راحت‌تر از طریق کانال گویان عبور کند و به‌طور بالقوه، درد را کاهش دهند.
- انجام تمرینات جهت نوروپاتی عصب اولنار، متمرکز بر تقویت عضلات عصب‌دهی شده و بهبود دامنه حرکتی مچ دست است.
باز و بسته کردن مچ دست
- یکی از بهترین حرکات اصلاحی سندروم تونل گویان به این‌گونه است که دست خود را مستقیم و صاف به جلو دراز کنید، کف دست‌ها رو به بالا باشد. مچ دست و انگشتان خود را به سمت بدن خم کنید، سپس مجددا صاف کنید.
- در حین انجام حرکت، انگشتان خود را کشیده نگه دارید.
- این تمرین را تا پنج بار، در روز تکرار کنید.
وزنه‌برداری سبک جهت تقویت مچ
- مچ دست آسیب‌دیده را روی میز یا سطحی صاف، به‌طوری قرار دهید که مچ در لبه آویزان باشد. کف دست‌ها را رو به پایین بگیرید. دمبلی یک کیلویی را در دست گرفته و مچ دست را به‌آرامی بالا و پایین ببرید.
- این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید. این حالت را در طولانی‌ترین زمان برای 30 تا 60 ثانیه انجام دهید.
- این تمرین را دو بار،در روز تکرار کنید.
- اگر وزنه یک‌کیلویی موجب فشار آمدن به مچ دست شد، از وزنه‌های سبک‌تر استفاده شود.
تمرینات دامنه حرکتی
فشار دادن یک توپ انعطاف‌پذیر کوچک می‌تواند به کاهش درد و سفتی مچ کمک کند. پس از فشردن توپ، چهار یا پنج ثانیه به دست خود استراحت دهید، سپس تا 10 بار این کار را تکرار کنید. تمرین را سه بار در روز انجام دهید.
تمرینات سُرخوردن عصب
تمرینات سُرخوردگی عصب، به لغزش عصب اولنار از طریق کانال گویان کمک می‌کند و می‌تواند علائم را بهبود بخشد. این تمرینات همچنین ممکن است به جلوگیری از سفتی بازو و مچ کمک کند.
باز و بسته کردن مچ کنار بدن
دست خود را کاملا صاف در کنار بدن قرار دهید. ابتدا مچ و انگشتان کشیده خود را به سمت بدن بچرخانید و کمی نگه دارید. سپس، همین حرکت را برعکس انجام داده و انگشتان و مچ دست را به سمت خارج از بدن بچرخانید.
- تمرینات باید حتما به‌آرامی انجام شوند و از وارد کردن فشار به عصب خودداری شود.
اگر سندروم تونل گویان درمان نشود، چه اتفاقی می افتد؟
اگر اقدامی جهت درمان و اصلاح این سندرم انجام نشود، ممکن است مشکلی به نام آتروفی (تخریب عضلات دست) تجربه شود. ماهیچه‌ها به‌مرور تضعیف می‌شوند و درد و بی‌حسی در انگشتان اوج می‌گیرد.
کارکرد و قوای مچ و انگشتان دست کم خواهد شد و آسیب به عصب دائمی خواهد شد.
