سندروم کانال گویان نوعی نوروپاتی محیطی نسبتا نادری است که شامل آسیب و فشرده‌سازی عصب اولنار، هنگام عبور از کانال گویان بوده و دردهای شدیدی را ایجاد می‌کند. در این سندروم، علاوه بر درد مچ دست، در کف دست، انگشت کوچک و انگشت حلقه همچنین بی‌حسی، گزگز، مورمور و سوزن‌سوزن شدن، احساس می‌شود. پزشک متخصص، بسته به شرایط خاص هر بیمار و میزان فعالیت وی، تصمیم می‌گیرد که کدام گزینه برای درمان بهترین است و بیشترین میزان پاسخ‌گویی را با توجه به میزان آسیب دارد. با ما در این مقاله همراه باشید تا روش‌های مختلف درمان سندرم کانال گویان را بررسی کنیم.
درمان اولیه سندروم کانال گویان
پزشک ممکن است، ابتدا گزینه‌های درمانی محافظه‌کارانه را برای درمان علائم توصیه کند. گزینه‌های درمانی محافظه‌کارانه سریع‌تر عمل می‌کنند، ایمن‌تر هستند و استفاده آسان‌تری دارند؛ اما ممکن است به‌اندازه جراحی، مؤثر واقع نشوند. درمان‌های اولیه عبارتند از:
- درمان‌های خانگی
- استفاده از ابزارهای بالشتکی در زیر مچ به‌هنگام کار کردن
- استفاده از کمپرس یخ
- تمرینات ورزشی
- اجتناب و کاهش فعالیت‌های تشدیدکننده درد
- بی‌حرکتی با بریس یا آتل
- تجویز داروهایی برای کنترل و کاهش درد، مانند داروهای بدون نسخه، مسکن‌های تجویزی یا داروهای ضدالتهابی
- ماساژ درمانی
- فیزیوتراپی
- تزریق استروئید
- استفاده از ابزارهای ارگونومیک
اگر گزینه‌های محافظه‌کارانه نتوانند فشار روی عصب اولنار را کاهش دهند، در نهایت گزینه جراحی توصیه می‌شود.
فیزیوتراپی، ماساژ درمانی و مشاوره شغلی ممکن است برای حفظ قدرت عضلانی دست و مچ‌ها انجام شود.
همچنین آموزش تغییراتی در محل کار، برای تسکین یا جلوگیری از درد بیشتر، بسیار مؤثر است.
اگرچه میزان بهبودی برای هر بیمار متفاوت است، اما اگر درمان غیرجراحی موفقیت آمیز باشد، ممکن است طی چهار تا شش هفته شاهد بهبودی باشیم.
استفاده از داروهای ضدالتهابی
در قدم اول درمان سندرم کانال گویان داروهای ضدالتهابی (مانند ایبوپروفن یا آسپرین) ممکن است به کاهش التهاب و درد بیمار کمک کنند.
داروهای مُسکن و ضدالتهابی که توسط پزشک تجویز می‌شوند، باید در دوره‌های یک تا سه ماهه مصرف شوند.
تغییر رفتار بیمار
شاید بتوان گفت که مهم‌ترین قدم درمان سندروم کانال گویان تغییر رفتار بیمار و کاهش فعالیت‌های روزانه‌ای است که موجب فشار روی مچ دست می‌شوند.
اصلاح فعالیت‌های روزانه که موجب فشار به مچ دست می‌شوند (مانند دوچرخه‌سواری که باید در وضعیت قرارگیری بدن و دست‌ها، تنظیم ارتفاع دوچرخه و تجهیزات حفاظتی، تجدیدنظر کنند)، بسیار مهم است.
آتل بندی
استفاده از مچ‌بندها و آتل‌های مخصوص، جهت رفع فشار عصب اولنار با برداشتن هرگونه ساختار بالقوه و آزاردهنده در کانال گویان است.
استفاده از مچ‌بند موجب می‌شود تا علائم، در مراحل اولیه سندرم کانال گویان کاهش داده شود. بریس‌های مخصوص، مچ را در وضعیت استراحت نگه می‌دارد (در این حالت، مچ دست نه به پشت خم شده و نه خیلی پایین قرار می‌گیرد). انجام این کار می‌تواند به‌ویژه برای کاهش بی‌حسی و درد در شب مفید باشد؛ زیرا از پیچ خوردن دست در هنگام خواب جلوگیری می‌کند.
مچ‌بند را می‌توان در طول روز نیز برای آرام کردن علائم و استراحت دادن به بافت‌ها و اعصاب داخل کانال گویان استفاده کرد.
فیزیوتراپی
هنگامی که برنامه فیزیوتراپی توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود، اولین قدم این است که در صورت امکان فعالیت‌هایی را که ممکن است باعث تشدید علائم شوند، تغییر یا متوقف شوند.
توصیه می‌شود، از حرکات مکرر دست و مچ، گرفتن و بلند کردن مداوم اجسام سنگین، قرار دادن کف دست بر روی سطوح سخت و.. خودداری شود.
انجام مرتب جلسات فیزیوتراپی، می‌توانند تا حد زیادی، دردها را کنترل کنند و به درمان سندرم کانال گویان کمک کنند.
تمرینات ورزشی
تمرکز اصلی درمان با استفاده از تمرینات ورزشی، کاهش یا از بین بردن علت فشار روی عصب اولنار است.
تزریق داروهای استروئیدی
تزریق استروئید یک روش درمانی مؤثر برای تسکین علائم سندرم کانال گویان است. استروئیدها مستقیماً به عصب اولنار جهت کاهش تورم و فشار تزریق می‌شوند.
تزریق به کاهش التهاب مچ کمک می‌کند و فشار روی عصب را از بین می‌برد.
درد، بی حسی، ضعف و سوزن سوزن شدن انگشتان دست، معمولاً در عرض چند روز پس از تزریق کاهش می‌یابد.
تسکین حاصل از تزریق از چند هفته تا چند ماه ادامه دارد.
اگر پاسخ به درمان سندرم کانال گویان خوب باشد، اما علائم پس از چند ماه برگردند، پزشک ممکن است دوز دیگر یا بالاتری را توصیه کند. با این حال، استفاده مداوم از کورتیکواستروئیدها توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است عوارض جانبی طولانی‌مدت ایجاد شود.
جراحی
اگر درمان‌های محافظه‌کارانه نتواند علائم را کنترل کند، ممکن است برای کاهش فشار، روی عصب اولنار، به جراحی نیاز باشد.
هدف از جراحی، کاهش فشار روی مچ دست با بریدن رباط یا برداشتن گانگلیون یا کیستی است که باعث فشار روی مچ دست می‌شود.
چگونگی جراحی عصب اولنار (کانال گویان)
جراحی شامل ایجاد برشی کوچک در امتداد عصب اولنار و در کف دست است. رباطی که سقف کانال گویان را تشکیل می‌دهد، برای کاهش فشاری که روی عصب اولنار دارد، بریده خواهد شد. هنگامی که رباط قطع شود، فشار روی عصب نیز کاهش می‌یابد. سپس پوست دست مجددا به‌یکدیگر دوخته می‌شود. رباط، با تشکیل بافت اسکار بهبود یافته و ترمیم خواهد شد.
جراح ممکن است کیست گانگلیونی که موجب فشار است را بردارد یا شکستگی را ترمیم کند تا عصب اولنار آزاد شود.
این جراحی معمولاً می‌تواند به صورت سرپایی انجام شود؛ بیمار می‌تواند همان روز بیمارستان را ترک کند.
پس از جراحی
بلافاصله پس از جراحی، بازو باید بالاتر از سطح قلب نگه داشته شود. به مدت هفت تا ده روز پس از جراحی (تا زمانی که زخم بهبود یابد)، برش تمیز و خشک نگه داشته شود تا احتمال عفونت پس از عمل کاهش یابد. اگر باند کثیف، خونی یا خیس شد، فورا آن را برداشته و از باندی تمیز و خشک استفاده شود. بخیه‌هایی که لبه‌های پوست نگه می‌دارند، تا زمان بهبودی نسبی پوست، برداشته نشوند. در واقع، بخیه‌ها و بانداژ، در اولین ویزیت بعد از عمل، حدود ده روز پس از جراحی، برداشته می‌شود. اگر در حین بهبود زخم حاصل از جراحی، تب شدید، عفونت، قرمزی شدید محل عمل، تورم یا چرک ایجاد شد، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
داروی ضددرد پس از عمل جراحی، فقط در صورت نیاز و فقط مطابق با تجویز مصرف شود تا درد را کنترل کند و تبدیل به عادت نشود.
نتیجه‌گیری
اگر مشکوک به سندروم کانال گویان هستید، لازم است که هر چه زودتر فعالیت‌های تشدیدکنده را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، می‌تواند به تسکین زودتر کمک کرده و از عوارض طولانی‌مدت نیز جلوگیری کند.
