بیماری که با وضعیتی خاص که با فشرده شدن عصب اولنار (عصبی بلند در دست که از گردن تا نوک‌انگشتان دست امتداد می‌یابد) در ناحیه آرنج، مشخص می‌شود. این عصب از گذرگاه باریکی به نام تونل کوبیتال عبور می‌کند. اگر این عصب بر اثر فشار یا کشیدگی بیش‌ازحد ملتهب شود، سندروم تونل کوبیتال اتفاق می‌افتد. روش‌های متفاوتی جهت درمان سندروم تونل کوبیتال وجود دارد که این راه‌های درمانی می‌توانند تهاجمی یا غیرتهاجمی باشند. طول مدت بهبودی پس از درمان و به‌خصوص جراحی تونل کوبیتال به این بستگی دارد که کدام روش درمانی انجام شده است. یکی از مهم‌ترین توصیه‌های لازم بعد از درمان سندروم تونل کوبیتال توقف انجام کاری است که موجب فشار بر عصب دست می‌شود.
در این مقاله با ما همراه باشید تا اقداماتی که پس از درمان و جراحی تونل کوبیتال باید انجام شود را بررسی کنیم.
مراقبت‌های پس از عمل جراحی تونل کوبیتال
توجه به توصیه‌های لازم بعد از درمان سندروم تونل کوبیتال به شیوه جراحی جهت بهبود سریع‌تر بسیار حائز اهمیت است. در این حالت فشار اطراف عصب اولنار کاهش یافته و عصب به موقعیت مناسب در آرنج منتقل شده است.
از آنجایی که عصب جابجا شده، اغلب مقداری تحریک و حساسیت در آن ناحیه وجود خواهد داشت که باعث ایجاد بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در انگشت حلقه و انگشت کوچک برای چند ساعت یا چند روز بعد از عمل می‌شود که طبیعی است.
توجه به این نکته ضروری است که بیمار تا زمانی که بعد از درمان به او دستور داده نشده است، چیزی را با دستِ عمل‌کرده بلند نکند.
طبیعی است که تقریباً یک سال پس از جراحی، به خصوص در هوای سرد، کمی درد در ناحیه عمل‌شده وجود داشته باشد.
عدم تحرک دست
پزشک ممکن است توصیه کند که بازوی خود را به مدت 24 تا 48 ساعت پس از جراحی بالاتر از قلب خود نگه دارید تا از تورم جلوگیری شود.
جلوگیری از عفونت
مهم است که مصرف آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از بروز عفونت ادامه پیدا کند. اگر پوست اطراف بُرش جراحی قرمز شد یا دردها شدت گرفت، در اولین فرصت با پزشک خود تماس بگیرید.
انجام تمرینات ورزشی
بهتر است که در عرض یک هفته پس از جراحی، برنامه درمانی مورد تایید شروع شود. این تمرینات در ابتدا دامنه حرکتی ملایمی دارند و کم‌کم بر شدت‌شان افزوده می‌شود.
با مراجعه به فیزیوتراپیست، تمرین‌هایی برای بهبود جای زخم اطراف برش، بهبود دامنه حرکتی و در صورت لزوم افزایش قدرت دست و بازو به شما آموزش داده می‌شود.
ثابت نگه‌داشتن آرنج با آتل
پس از جراحی بازوی بیمار جهت جلوگیری از چرخش ساعد، در یک آتل حجیم قرار می‌گیرد. وجود این آتل، به محافظت از محل جراحی و کاهش تورم کمک می‌کند و از مهم‌ترین توصیه‌های لازم بعد از درمان سندروم تونل کوبیتال می‌باشد. هنگام حمام کردن یک کیسه پلاستیکی دور بازوی خود قرار دهید تا آتل تمیز و خشک بماند.
ممکن است برای کمک به التیام ناحیه آرنج تا چند هفته نیاز به بستن آتل روی آرنج باشد و حرکت انگشتان محدود شود. استفاده از کیسه یخ می‌تواند به جلوگیری از تورم و سفتی کمک کند.
معمولا توصیه می‌شود که از آتلی در محل عمل استفاده شود که انگشت شست را تا حد امکان صاف نگه دارد.
مدیریت درد پس از عمل جراحی تونل کوبیتال
معمولا پس از اتمام عمل جراحی، نسخه‌ای برای تهیه داروهای ضددرد به بیماران داده خواهد شد. مصرف داروهای ضد درد را همانطور که تجویز شده است، ادامه دهید. از تغییر دوز دارو بدون اطلاع پزشک معالج، خودداری شود.
از آنجایی که تقریبا 1 ساعت طول می‌کشد تا دارو تأثیر بگذارد، مهم است که ساعت مصرف دارو را جلوتر آورده تا با افزایش قابل توجه درد، مجبور نباشید از دوز بیشتری استفاده کنید.
ممکن است داروهایی برای جلوگیری از حالت تهوع تجویز شود که معمولاً زیرزبانی هستند تا کم‌کم جذب بدن شوند.
اگر عوارض جانبی ناراحت کننده‌ای پس از عمل یا بعد از مصرف داروهای ضددرد احساس شد، حتما باید پزشک معالج در جریان قرار گیرد.
بازگشت به فعالیت مجدد
حدود 8 هفته پس از جراحی تونل کوبیتال و تا زمانی که بافت بهبود یابد، بهتر است استفاده بسیار کمی از بازوی خود داشته باشید.
درحالت کلی بیماران می‌توانند بسیاری از فعالیت‌های روزمره را بلافاصله از سر بگیرند. پزشک تعیین می‌کند از چه حرکات یا فعالیت‌هایی باید اجتناب شود.
بسته به نیازهای فیزیکی شغلی، ممکن است بیماران بتوانند یک یا دو هفته پس از جراحی به سر کار خود بازگردند، اگرچه در ابتدا ممکن است لازم باشد انجام کارهای فیزیکی را بیشتر محدود کنند.
تا زمانی که بخیه‌ها برداشته نشده و پزشک به شما توصیه نکرده باشد، چیزی سنگین‌تر از مداد یا خودکار بلند نکنید.
بخیه‌ها از روز 10 تا 14 پس از جراحی برداشته می‌شوند.
نتایج پس از عمل جراحی تونل کوبیتال
بسیاری از بیمارانی که جراحی جابجایی عصب اولنار انجام می‌دهند، توانایی استفاده کامل و مجدد از دست خود را خواهند داشت. سفتی بعد از جراحی شایع است و با استفاده از دست، به‌مرور زمان کاهش می‌یابد. باید در طول زمان از شدت و فرکانس دردهای تیرکشنده تا انگشتان دست نیز کاسته شود.
جدول زمانی تخمینی بهبودی پس از جراحی تونل کوبیتال
مدت زمان بهبودی پس از جراحی آزادسازی تونل کوبیتال از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است و ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. علائمی مانند بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن ممکن است به سرعت بهبود یابند یا ممکن است تا شش ماه طول بکشد تا از بین بروند.
اگر فشردگی عصب اولنار شدید باشد یا برای مدت طولانی درمان نشده باقی مانده باشد، ممکن است برخی علائم حتی پس از جراحی، ماندگار باشند.
خطرات احتمالی جراحی عصب اولنار
واضح است که هر جراحی ممکن است خطراتی را به‌دنبال داشته باشد. جراحی تونل کوبیتال معمولا روشی ایمن و موثر است. دستورالعمل‌هایی در مورد نحوه جلوگیری از خطرات خاص به‌بیماران داده می‌شود و همچنین راه‌کارهایی که در صورت بروز این مشکلات پس از عمل چه باید کرد. برخی از مشکلات نادر پس از عمل شامل موارد زیر است:
- درد
- خون‌ریزی
- عفونت پس زخم جراحی
- بی حسی مداوم یا برگشتی در انگشت حلقه و انگشتان کوچک
- تحریک مداوم عصب اولنار و علائم مرتبط با آن
در نتیجه
قطعا هیچ‌کس نمی‌خواهد که تمام روز درد را تجربه کند و نیازی به تحمل علائم این بیماری هم نیست. درمان به‌موقع و توجه به توصیه‌های لازم بعد از درمان سندروم تونل کوبیتال موجب افزایش کیفیت زندگی در افراد خواهد شد.
