سندروم دکرون یا تنوسینوویت دکرون (de Quervain’s Tenosynovitis) از بیماری های نسبتا شایع مچ دست است و یک بیماری دردناک است که بر تاندون‌های سمت شست مچ دست تأثیر می‌گذارد. این عارضه به افتخار یک جراح سوئیسی به نام فریتز دکوروین که در سال 1895 اولین گزارش از این بیماری را در ادبیات پزشکی منتشر کرد، نامگذاری شده است. علائم و نشانه های متعددی برای سندروم دکرون ذکر شده اند که می تواند به تشخیص هر چه سریعتر این بیماری کمک شایانی کند. در این مقاله سعی داریم به تشریح این بیماری و علائم و نشانه های آن بپردازیم، با ما همراه باشید.
سندروم دکرون چیست؟
سندروم دکرون یکی از شایع ترین انواع التهاب یا تورم تاندون است و زنان را 8 تا 10 برابر بیشتر از مردان مبتلا می کند. در سندروم دکرون غلاف سینوویال اطراف تاندون های باز کننده و دور کننده شست دچار التهاب شده که این التهاب سبب دردناک شدن حرکات تاندون و بروز درد و ناراحتی در مچ دست و محدودیت حرکتی در ناحیه مچ دست می شود. تاندون ها ساختارهای طناب مانندی هستند که عضله را به استخوان متصل می کنند و به ماهیچه ها اجازه می دهند استخوان را بکشند و حرکت دهند. تاندون ها توسط یک لایه بافت نرم لغزنده و نازک به نام سینوویوم پوشیده شده اند. این لایه مواد مغذی را برای تاندون ها فراهم می کند و به آنها اجازه می دهد تا به راحتی از طریق غلاف اطرافشان بلغزند. هر گونه تورم تاندون ها و یا ضخیم شدن غلاف می تواند منجر به شرایطی شود که تاندون ها دیگر به خوبی داخل غلاف قرار نگیرند. این امر باعث افزایش اصطکاک و درد هنگام حرکات خاص شست و مچ می شود. استفاده بیش از حد مزمن، مانند تکرار یک حرکت خاص دست هر روز، ممکن است پوشش اطراف تاندون ها را تحریک کند. اگر پوشش تحریک شود، تاندون ها ضخیم شده و متورم می شوند. این ضخیم شدن و تورم، حرکت تاندون ها را از طریق تونل کوچکی که آنها را به پایه انگشت شست متصل می کند، محدود می کند. التهاب این تاندون‌ها و غلاف آنها باعث ایجاد درد و حساسیت به لمس در سمت انگشت شست در مچ می‌شود.
شیوع سندروم دکرون
ابتلا به سندروم دکرون در افراد ۳۰ الی ۵۰ ساله شایع تر است. همچنین زنان در دوره بارداری بیشتر در معرض ابتلا قرار می گیرند. سندروم دکرون همچنین در افرادی که به تازگی صاحب فرزند شده اند بسیار متداول است. اگرچه تغییرات هورمونی پس از زایمان نمی توانند در ایجاد این عارضه بی تاثیر باشند اما این امر بیشتر می تواند به دلیل بلند کردن کودک با انگشت شست به سمت بالا و همچنین حرکت رو به بالا و پایین مچ دست و نگه داشتن کودک برای مدت زمان طولانی باشد. مشاغلی که با حرکات تکراری مچ دست همراه هستند می توانند زمینه ساز بروز این بیماری باشند. به همین دلیل ورزشکاران (مثل رشته های گلف و تنیس) و افرادی که مشاغلی چون نجاری و نقاشی دارند بیشتر به این عارضه مبتلا می شوند. بیماری که به سندروم دکرون مبتلاست از درد موضعی سمت شست مچ دست شکایت دارد و هنگام چرخاندن مچ دست، بافندگی، باز کردن درپوش ها و گرفتن هر چیزی یا مشت کردن، احساس درد خواهد کرد. هنگامی که تنوسینوویت دکرون درمان نشود، استفاده صحیح از دست و مچ ممکن است با مشکل مواجه شود و مچ دست ممکن است دامنه حرکتی خود را از دست بدهد.
علائم و نشانه های سندروم دکرون
- درد در نزدیکی قاعده شست، درد ممکن است به تدریج یا ناگهانی ظاهر شود
- تورم در نزدیکی قاعده شست، این تورم ممکن است همراه با کیست پر از مایع در این ناحیه باشد
- مشکل در حرکت دادن انگشت شست و مچ هنگام انجام کاری که شامل گرفتن اجسام، بلند کردن اجسام و یا نیشگون گرفتن است
- کاهش قدرت مچ دست برای گرفتن و بلند کردن اجسام
- خشکی حرکات مچ دست و کاهش دامنه حرکتی مچ دست
- حرکت دادن انگشت شست و مچ ممکن است درد را بدتر کند
- اگر تورم زیادی وجود داشته باشد ممکن است هنگام حرکت در شست و مچ دست صدایی شنیده شود و احساس لرزش، گرفتگی یا قفل شدگی در مچ دست وجود خواهد داشت.
سندروم دکرون می‌تواند یک وضعیت موقتی باشد و به‌طورکلی به درمان به طور مطلوبی پاسخ می‌دهد. اما درمان تنوسینوویت دکرون بسیار مهم است؛ چون اگر این عارضه درمان نشود، درد ممکن است به انگشت شست یا ساعد یا هر دو گسترش یابد، همچنین می‌تواند حرکت دست را برای همیشه محدود کند و یا باعث آسیب شدید غلاف تاندون‌ها شود.
علل بروز سندروم دکرون
اگرچه مانند بسیاری از بیماری های دیگر علت بروز سندروم دکرون هنوز دقیقا شناخته شده نیست، با این حال تغییرات شرایط و سبک زندگی می تواند در شروع ایجاد علائم نقش بارزی داشته باشند. شایع ترین علت ایجاد سندروم دکرون حرکت زیاد و تکراری مچ دست است که موجب التهاب تاندون های شست و غلاف آنها می شود. به طور کلی فاکتورهای خطر شامل سنین بین 30 تا 50 سال، بارداری، زنان در دوران پس از تولد نوزاد، جنس مونث و مشاغل خاص می باشند. علل بروز سندروم دکرون انجام مکرر کارهایی که مستلزم حرکت مچ دست است مانند:
- تایپ کردن طولانی مدت
- بافندگی
- استفاده مکرر از چکش
- نگه داشتن نوزاد برای مدت طولانی
- حمل کیسه های مواد غذایی سنگین
- فشار یا آسیب به ناحیه مچ دست
- ضربه مستقیم به انگشت شست
مشکلات سلامتی که باعث تورم در سراسر بدن می شود، مانند آرتریت روماتوئید (آرتریت روماتوئید اختلالی است که باعث تورم و درد مفاصل می شود). سندروم دکرون همچنین ممکن است در افراد مبتلا به بیماری های متابولیک مانند دیابت رخ دهد. بیماری نقرس نیز می تواند زمینه ساز سندروم دکرون باشد.
آسیب مستقیم به مچ دست یا تاندون، که ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار (زخم) شود که حرکت تاندون ها را محدود می کند.
احتباس مایعات، مانند تغییرات هورمونی در دوران بارداری
در موارد کمتر، سندروم دکرون ممکن است ناشی از عفونت های غلاف تاندون باشد که باعث تنوسینوویت عفونی می شود. این عفونت ها به طور معمول تاندون های دست، به ویژه تاندون های خم کننده انگشتان را تحت تاثیر قرار می دهند. علل شایع تنوسینوویت عفونی شامل صدمات نافذ مانند نیش حیوان یا زخم آلوده یا انتشار عفونت از بافت‌های مجاور یا جریان خون است.
برخی از موارد سندروم دکرون نیز ایدیوپاتیک هستند، به این معنی که علت آن ناشناخته است.
روش های تشخیص سندروم دکرون
روش های تشخیص سندروم دکرون متعددند. سندروم دکرون را می توان از طریق معاینه بالینی تشخیص داد. علائم و نشانه های رایج سندروم دکرون شامل درد، تورم، محدودیت دامنه حرکتی، مشکل در گرفتن اشیا و بدتر شدن درد با حرکات خاص است. در برخی موارد، هنگام حرکت دادن تاندون آسیب دیده، صدای ترکیدن یا کلیک شنیده می شود. در افراد مبتلا به مچ درد، مانورهای خاصی که به عنوان مانورهای فینکلشتاین (Finkelstein) و ایشهوف (Eichhoff) شناخته می‌شوند، ممکن است برای تعیین وجود سندروم دکرون ارزیابی شوند. تنوسینوویت عفونی می تواند از نظر بالینی با علائم کلاسیک Kanavel تظاهر کند که شامل تورم انگشت آسیب دیده، حساسیت در طول غلاف تاندون، درد پس از کشیدن انگشت شست توسط فرد دیگر و وضعیت خمیده انگشت در حالت استراحت است. در صورت مشکوک بودن به تنوسینوویت عفونی، تجزیه و تحلیل مایع سینوویال در غلاف تاندون و آزمایش خون برای ارزیابی فاکتورهای عفونت انجام می شود.
پس از معاینه فیزیکی، تکنیک‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) می‌تواند برای تایید تشخیص انجام شود.
اکثر بیماران نیازی به عکس برداری با اشعه ایکس از مچ دست خود ندارند. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به فرد خواهد گفت که آیا لزومی برای این کار وجود دارد یا خیر.
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی بر اساس علائم و معاینه فیزیکی می‌تواند ببیند که آیا فرد سندروم دکرون دارد یا خیر. آنها همچنین از فرد می خواهند که حرکات خاصی را با دست، مچ دست و شست خود انجام دهد.
پزشک دست بیمار را چک می‌کند تا ببیند تورم در قسمت انتهایی شست یا مچ دست وجود دارد یا خیر و یا وقتی روی انگشت شست یا مچ دست فشار می‌آورد، دردی توسط فرد حس می شود یا خیر.
ممکن است از فرد خواسته شود که آزمایش فینکلشتاین را انجام دهد که شامل قرار دادن انگشت شست در کف دست، گرفتن آن با انگشتان دیگر و خم کردن مچ دست به سمت انگشت کوچک است. این حرکت باعث کشش تاندون های دست می شود. اگر جواب آزمایش مثبت باشد، به این معنی که اگر در حین انجام مانور، فرد احساس درد در قاعده انگشت شست یا مچ دست داشته باشد، ممکن است به سندروم دکرون مبتلا باشد.
روش دیگر معاینه و تشخیص سندروم دکرون این است که پزشک از فرد می خواهد شست خود را از بقیه انگشتان دور کند. در همین حال پزشک با دست خود مانع از دور کردن انگشت شست فرد از سایر انگشتان وی می شود. تلاش بیمار برای دور کردن انگشت شست در مقابل مقاومت دست پزشک موجب بروز درد در بالای مچ دست می شود و باعث محرز شدن سندروم دکرون می شود.
جمع بندی
از آنجایی که سندروم دکرون یک بیماری دردناک مچ دست است می تواند باعث کاهش کیفیت زندگی بیماران شود و انجام بسیاری از کارهای روزمره را با مشکل مواجه کند. به علاوه از آنجایی که عدم درمان به موقع این بیماری می تواند باعث تشدید علائم و از دست رفتن دامنه حرکتی دست آسیب دیده فرد بیمار شود بنابراین دانستن علائم و نشانه های سندروم دکرون می تواند باعث تشخیص سریعتر این بیماری شود و فرد را به سمت اقدام برای درمان هر چه سریعتر این بیماری سوق دهد.
