درمان خار پاشنه از طریق روش‌های متعددی انجام می‌شود؛ این راهکارهای درمانی از روش‌های ساده و کم‌هزینه‌ای مثل استراحت، سرمادرمانی و کشش و… شروع شده و در نهایت به استفاده از اورتزها،کفی طبی سفارشی و جراحی ختم می‌شود. اگر تجربه درد خار پاشنه را دارید احتمالا می‌دانید به‌وجود آمدن این خارهای استخوانی ریز در پاشنه پا می‌تواند کاری کند که فرد به علت درد زیاد حتی قادر نباشد که ساده‌ترین فعالیت روزانه خود را مانند راه رفتن انجام دهد؛ دردهایی تیرکشنده که هنگام بیدار شدن از خواب و به محض ایستادن پدیدار می‌شوند و تمام روز کم یا زیاد همراهتان هستند. توجه به علائم، تشخیص به‌موقع و انتخاب بهترین راه‌های درمان خار پاشنه می‌تواند تا حد بسیاری کیفیت زندگی بیماران را ارتقا دهد و آنها را از درد خار پاشنه پا رها کند. اگر می‌خواهید در مورد خار پاشنه، علل ایجاد و علائم آن اطلاعات به دست بیاورید،پیشنهاد می‌کنیم مطلب خار پاشنه پا چیست را مطالعه نمایید. اما اگر به دنبال آگاهی هرچه بیشتر در مورد روش‌های مختلف درمان خار پاشنه و آشنایی با حرکات اصلاحی که منجر به بهبود التهاب و درد شما خواهد شد هستید، با ما همراه باشید.
راه‌های درمان خار پاشنه
در بعضی موارد علت درد پاشنه پا، وجود خار پاشنه نیست؛ به همین دلیل بسیار مهم است که هنگام احساس دردهای اولیه با مراجعه به مطب یا کلینیک درمانگر متوجه شوید علت درد چیست. اگر مشخص شود علت درد پاشنه پا، خار پاشنه است خوب است بدانید که روش‌های غیرجراحی می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند. بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به خار پاشنه با استفاده از روش‌های درمان غیرجراحی در عرض ۱۰ ماه بهبود می‌یابند. قبلا از معرفی روش‌های غیرجراحی درمان خار پاشنه به این نکته مهم دقت نمایید:
اگر درد پاشنه پا بیش از یک ماه ادامه پیدا کرد، حتما به درمانگر مراجعه کرده و ابتدا روش‌های غیرجراحی درمان را شروع کنید.
روش‌های غیرجراحی درمان خار پاشنه
متاسفانه بیماری خار پاشنه دائمی است و تنها راه خلاصی کامل از آن، انجام عمل جراحی برای برداشتن استخوان اضافی ایجاد شده است. با این حال پزشکان معمولاً جراحی را تنها در مواردی که این بیماری به هیچ درمان دیگری پاسخ ندهد توصیه می‌کنند؛ زیرا جراحی آخرین راه حل است و مشکلات مخصوص به‌خود را به‌دنبال دارد.
در ادامه به معرفی راهکارهای درمانی می‌پردازیم که منجر به کاهش درد و التهاب ناشی از خار استخوانی پاشنه پا می‌شوند.
استراحت
در اینجا منظور از استراحت، دراز کشیدن و خوابیدن نیست بلکه به معنی توقف فعالیت‌های شدید و آسیب‌زننده است؛ فعالیت‌هایی که در آنها پای فرد مداوما با سطوح سخت برخورد دارد و باعث تشدید درد پاشنه پا می‌شود. فرد مبتلا به خار پاشنه و فاشیای کف پا (التهاب بافت همبند کف پا) بایستی به طور موقت فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن و راه‌رفتن‌های طولانی‌مدت را کاهش داده و در بعضی موارد شدیدتر متوقف نماید.
به نقل قول از وبسایت معتبر WebMD:
ممکن است استراحت کردن راهکار مناسبی برای درمان خار پاشنه نباشد!
اگر دچار درد خار پاشنه پا شده باشید احتمالا می‌دانید که یکی از نشانه‌های وجود آن تیر کشیدن کف پا بلافاصله پس از بیدار شدن و راه رفتن است. پس می‌توان گفت درد خار پاشنه به استراحت‌های کوتاه‌مدت پاسخ نمی‌دهد و صرفا باید فعالیت‌های سخت و شدید را تا جای ممکن کاهش داد یا متوقف نمود. در برخی موارد درمانگر به بیمار توصیه می‌کند که برای مدت کوتاهی از کفش مخصوص پیاده‌روی و عصا استفاده کند تا پاها بتوانند بیشتر استراحت کنند.
سرما درمانی
قرار دادن کمپرس یخ یا قرار دادن کف پا روی یک بطری آب سرد به مدت ۲۰ دقیقه می‌تواند ضمن بی‌حس کردن درد در این ناحیه، به کاهش تورم و درد پا کمک کند. توصیه می‌شود که این اقدام سه تا چهار بار در روز انجام شود.
استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن می‌توانند به دردهای حاد کمک کنند، اما این داروها برای تسکینِ دردِ طولانی‌مدت مناسب نیستند. از طرفی داروهای NSAID ها نیز برای همه افراد بی‌خطر نیستند؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف حتما با درمانگر مشورت شود.
فیزیوتراپی، الکتروتراپی و شوک ویوتراپی
فیزیوتراپ برای درمان خار پاشنه روی یک برنامه ورزشی متمرکز بر کشش عضلات ساق پا و بافت همبند کف پا فعالیت خواهد کرد. علاوه بر این موارد، یک برنامه فیزیوتراپی ممکن است شامل درمان‌های تخصصی با یخ، ماساژ و سایر روش‌های درمانی برای کاهش التهاب اطراف کف پا و خار پاشنه باشد. گاها از روش‌های الکتروتراپی و شوک ویوتراپی نیز برای تحریک بافت کف پا جهت کاهش التهاب و درد استفاده می‌شود.
حرکات اصلاحی و ورزش برای درمان خار پاشنه
خار پاشنه با سفت شدن ماهیچه‌ها و ساق پا تشدید می‌شود به همین دلیل درمانگران معمولا برخی ورزش‌ها و کشش‌ها را برای شل کردن عضلات سفت کف و ساق پا توصیه می‌کنند. کشش ساق و بافت همبند کف پا یکی از موثرترین راه‌ها برای تسکین درد ناشی از این بیماری است. در ادامه به معرفی چند حرکت اصلاحی درمان درد پاشنه پا خواهیم پرداخت. اگر این تمرین‌ها کمکی به بهبود درد نکردند، بهتر است به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا برنامه‌های ورزشی خاصی را برای تسکین درد پاشنه پای شما تدارک ببیند.
کشش بافت کف پا
یکی از دلایل اینکه بیمار در حین خواب و بلافاصله بعد از بیدار شدن نسبت به زمانی که مدتی از فعالیتش گذشته است، درد بیشتری را حس می‌کند این است که در زمان خواب و بی‌تحرکی بافت همبند کف پا جمع و منقبض شده است. بعد از اینکه مدتی از راه رفتن می‌گذر، یان بافت نرم و منبسط می‌شود. حرکت کششی بافت کف پا به این دلیل مفید است که باعث انبساط بافت کف پا می‌شود.
در این حرکت کافی است پاشنه ثابت بوده و سرانگشتان به‌وسیله کش و یا به کمک دست کشیده شود. در روز ۳ الی ۴ مرتبه هر بار به مدت ۳۰ ثانیه این تمرین را انجام دهید.
کشش کف پا به عنوان یکی از روش‌های ساده اما مهم درمان خار پاشنه پا می‌باشد؛ به‌طوری‌که در کشوری مانند فرانسه بیمار حتی در طول شب نیز از کش‌های مخصوصی استفاده می‌کند که کف پا را به ساق پا اتصال دهد. این امر باعث می‌شود که پاها در هنگام خواب به حالت قائم قرار گیرند و باف کف پا در حالت کشیده قرار بگیرد.
کشش در حالت ایستاده
یکی دیگر از حرکات اصلاحی بدین شکل است که بیمار رو به دیوار قرار می‌گیرد و کف دستانش را به دیوار فشار می‌دهد. یک پا خم است و پای پشتی در حالتی که کف پا کاملا روی زمین است کشیده می‌شود. در این حالت بایستی فشار و کشیدگی را در کف پای خود احساس کنید.
کشش در حالت ایستاده را مانند حرکت قبل می‌توانید روزانه ۳ الی ۴ بار به مدت ۳۰ ثانیه تکرار نمایید. انجام این حرکت به همراه استفاده از کمپرس سرد در درمان خار پاشنه پا بسیار موثر است.
غلتاندن توپ کوچک زیر پا
این حرکت اصلاحی باعث شل شدن عضلات کف پای می‌شود. به جای استفاده از توپ می توانید از یک بطری آب یخ زده استفاده کنید تا همزمان سرمادرمانی نیز انجام بدهید. ابتدا روی یک صندلی بنشینید. سپس توپ کوچک یا بطری را زیر پای خود قرار داده و طبق تصویر بالا آن را زیر پا به جلو و عقب هدایت کنید. غلتاندن توپ کوچک را می‌توانید در روز ۳ الی ۴ مرتبه به مدت دو دقیقه انجام دهید.
کشش کف پا به کمک حوله
تمرین کششی به کمک حوله یا یک کش پلاستیکی می‌تواند تمرین موثری برای عضلاتی باشد که دسترسی به آنها دشوار است. این تمرین ضمن ایجاد کشش در تاندون پا، بر روی عضلات کف و ساق پا نیز تاثیرگذار است.
ابتدا روی یک سطح نرم بشینید و پاهای خود را دراز کنید. وسط حوله یا کش پلاستیکی را به دور سرپنجه (نزدیک به انگشتان پا) قرار داده و دو طرف آن را در دستان خود نگه دارید. سپس حوله را به سمت خود بکشید و ۳۰ ثانیه آن را نگه دارید. با استراحت ۱۵ ثانیه|ی، این حرکت اصلاحی را در طول ۳ دقیقه تکرار نمایید.
چلاندن حوله با کف پا
یکی از موارد مهم در درمان خار پاشنه تقویت عضلات ضعیف کف پا می‌باشد. در این تمرین ضمن استفاده از انگشتان پا عضلات کف پا نیز فعالیت می‌کنند.
در این تمرین باید کف پای خود را روی زمین نگه دارید و فقط از انگشتان خود استفاده نمایید. روی یک صندلی بشینید و پای خود را روی حوله بگذارید. انگشتان خود را از هم باز کنید و سعی کنید به کمک آنها به حوله چنگ بزنید و آن را بچلانید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار نمایید.
اورتزها
اورتزها وسایل کمکی طبی هستند که برای مشکلات ارتوپدی طراحی و ساخته می‌شوند. یکی از انواع اورتزها کفشی با کفی ضخیم و بالشتک اضافی است که می‌تواند میزان درد خار پاشنه را در حین ایستادن و یا راه رفتن تا حد بسیاری کاهش دهد.
در وضعیتی که خار پاشنه باعث التهاب و درد می‌شود، در حین برخورد پاشنه پا به زمین در حین راه رفتن، فشار قابل توجهی روی پاشنه پا وارد می‌شود که باعث بروز میکروتروما یا پارگی‌های ریز در بافت کف پا خواهد شد. پوشیدن کفش کمکی به همراه کفی مناسب باعث کاهش فشار و میکروترما شده و در نتیجه درد خار پاشنه به طور محسوسی کاهش می‌یابد. استفاده از این اورتزهای کمکی می‌تواند در بسیاری موارد علل درد پاشنه پا و عدم تعادل قوس پا را اصلاح کند.
استفاده مداوم از کفش کمکی به همراه کفی طبی سفارشی بهترین روش غیرجراحی درمان خار پاشنه می‌باشد.
کفی طبی سفارشی برای درمان خار پاشنه
یکی از مواردی که باعث ایجاد التهاب و درد می‌شود، فشاری است که خار پاشنه و بیماری تنسور فاشیا به بافت همبند کف پا وارد می‌کند. روش‌های درمانی مختلفی برای کنترل این فشار وجود دارد اما همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم اولین و بهترین روش درمان، استفاده از کفش کمکی به همراه کفی طبی سفارشی است.
یکی از اولویت‌های اصلی درمان در علم ارتوپدی فنی این است که اگر در هر بخش از بدن بر اثر فشار، التهاب و درد ایجاد شود، اولین اقدام کاهش یا حذف فشار از آن ناحیه می‌باشد. درمان خار پاشنه پا نیز این قضیه مستثنی نیست؛ با مراجعه بیمار به کلینیک ارتوپدی فنی پاسارگاد بعد از گرفتن شرح حال و معاینه فیزیکی، از کف پای ایشان در دو حالت ایستاده و در حال حرکت، اسکن تهیه می‌شود. در تصاویر اسکن مشخص می‌شود فشار دقیقا به کدام ناحیه از پا بیشتر بوده و به چه شکلی در سرتاسر کف پا پخش می‌شود. به کمک نتیجه اسکن و معاینه فیزیکی، یک طرح اولیه به دستگاه پیشرفته CNC ارائه می‌شود تا کفی طبی سفارشی کاملا مخصوص کف پای بیمار ساخته شود. به کمک این کفی، فشار از ناحیه پاشنه پا برداشته شده و به‌طور دقیق و علمی در بقیه نقاط پا به اندازه مناسب توزیع می‌شود.
در صورتی که تمایل دارید از قیمت کفی طبی سفارشی مطلع شوید و از تخفیف ویژه مخاطبین وبسایت برخوردار شوید، مطلب زیر را مطالعه نمایید:
تزریق کورتیکواستروئید
در صورتی که روش‌های درمانی اشاره شده پاسخگو نبود، ممکن است درمانگر تزریق استروئید را برای کمک به کاهش التهاب و درد توصیه نماید. تزریق کورتیکواستروئید یکی از روش‌های درمان خار پاشنه می‌باشد اما با این حال تزریق بیش از حد آن می‌تواند باعث بروز مشکلات بیشتر مانند بروز دردهای مزمن بشود.
جراحی خار پاشنه
پیش‌تر اشاره کردیم که بیش از ۹۰ درصد افراد با روش‌های درمان غیرجراحی بهبود می‌یابند اما اگر این روش‌های درمان نتوانند بعد از ۹ تا ۱۲ ماه علائم خار پاشنه را درمان کنند، ممکن است برای تسکین درد و بازگرداندن تحرک نیاز به عمل جراحی خار پاشنه باشد.
به طور کلی تکنیک‌های جراحی عبارتند از:
- رها کردن فاسیای کف پا
- برداشتن خار استخوانی
انجام کامل تست‌های تصویربرداری و معاینات قبل از جراحی بسیار ضروری است. رعایت توصیه‌های پس از جراحی مانند استراحت، استفاده از یخ، بالا نگه داشتن پا و همچنین زمان ایستادن (قرار دادن وزن روی پای عمل شده) بسیار مهم است. در برخی موارد ممکن است لازم باشد بیماران پس از جراحی از بانداژ، آتل، گچ، کفش جراحی و عصا استفاده کنند.
عوارض جانبی عمل جراحی خار پاشنه
از عوارض احتمالی جراحی خار پاشنه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد عصبی
- درد مکرر پاشنه پا
- بی‌حسی تقریبا دائمی ناحیه پاشنه پا
- عفونت
- ماندگاری زخم
علاوه بر این موارد با آزاد شدن فاسیای کف پا (بافت همبند کف پا) خطر بی‌ثباتی، گرفتگی پا و تاندونیت نیز وجود دارد.
کلام آخر
تقریباً برای همه بیمارانی که خار پاشنه آنها با اشعه ایکس تأیید شده است می‌توان به کمک روش‌های غیرجراحی و خانگی درمان خار پاشنه، تمام علائم دردناک را کاملاً برطرف نمود. این روش‌ها عبارتند از: توقف فعالیت‌های شدید، یخ‌درمانی، مصرف داروهای ضد التهابی، ورزش‌ها و حرکات اصلاحی، استفاده از کفش‌های کمکی و کفی‌های طبی سفارشی. با این حال اگر روش‌های درمانی محافظه‌کارانه با شکست مواجه شوند، ممکن است جراحی پاشنه پا به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود.
کلینیک ارتوپدی فنی پاسارگاد با بیش از ۲۰ سال تجربه و تخصص در کنار شماست تا برای درمان خار پاشنه بهترین روش را به شما ارائه نماید. در صورتی که تمایل دارید از مشاور رایگان درمانگران کلینیک استفاده نمایید لطفا از طریق دکمه زیر رزرو خود را به صورت آنلاین انجام دهید و یا در ساعات کاری کلینیک (شنبه تا چهارشنبه ۱۰ صبح الی ۸ شب – پنج‌شنبه ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر) با ما تماس بگیرید.
