درمان کف پای گود (درمان خانگی و جراحی قوس زیاد کف پا)

درمان کف پای گود شامل اقداماتی مانند سرمادرمانی، استفاده از کفی طبی سفارشی، پوشیدن کفش‌های مناسب کف پای گود، استفاده از بریس‌های مخصوص و سایر روش‌ها مانند جراحی است. اینکه بهترین روش درمان کف پای گود کدام است، به بسیاری از موارد مانند سن، شدت انحنای قوس، علت ایجاد گودی و… بستگی دارد. به طور کلی در کف پای هر انسان بزرگسال یک انحنای رو به بالا قابل مشاهده است که به آن قوس کف پا می‌گویند. قوس کف پا به واسطه تاندون‌ها شکل گرفته است؛ اگر میزان کشیدگی این تاندون‌ها کم باشد، فرد دچار کف پای صاف شده و اگر تاندون‌ها بیش‌ از اندازه کشیده شده باشند، قوس کف پا بیش‌تر از حد معمول خواهد شد. در ادامه این مطلب تمرکز ما روی شرح روش‌ها و اقداماتی است که به کمک آن‌ها بتوانیم اقدام به درمان کف پای گود کنیم؛ با ما همراه باشید.

آیا می‌توان گفت بهترین روش درمان کف پای گود وجود دارد؟!

گودی و قوس زیاد در پاها وضعیتی است که در آن قوس کف پای فرد بیش از حالت طبیعی بوده و می‌توان گودی کف پا را به وضوح مشاهده کرد. در این عارضه لبه داخلی پا به شکلی تغییر می‌کند که در نتیجه‌ی آن، وسط کف پا بالا آمده و یک حالت قوس مانند ایجاد می‌شود؛ ارتفاع این گودی یا قوس در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. زمانی که گودی کف پا زیاد شود فرد در زمان راه رفتن یا ایستادن، وزن زیادی را روی قسمت توپ یا پاشنه پای خود احساس کرده که موجب درد و ناراحتی او می‌شود. از این رو آشنایی با روش های درمان کف پای گود بسیار مهم است.

انتخاب بهترین روش درمانی برای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد و بستگی به عواملی دارد که موجب بروز درد و گودی کف پا شده است. به عنوان مثال چنان چه قوس زیاد کف پا انعطاف‌پذیر باشد، به احتمال زیاد به هیچ‌گونه روش درمانی نیاز نخواهید داشت. اما در صورتی که قوس کف پا منعطف نبوده و شدید باشد پیشنهاد می‌شود که برای درمان در ابتدا بررسی‌های دقیق و لازم توسط متخصص انجام شده تا احتمال وجود هر نوع بیماری عصبی که زمینه‌ساز گودی کف پا شده رد شده و با توجه به شرایط شما بهترین روش درمان گودی کف پا تجویز شود. نگران نباشید؛ در صورت وجود گودی کف پا روش‌هایی وجود دارد که می‌توان با کمک آن‌ها از پیشرفت گودی جلوگیری کرد و درد آن را کاهش داد.

نقل قول از وب سایت انکل اند فوت سنترز آمریکا (Ankle & Foot Centers of America):

Pain in the arch of the foot can be caused by various factors, ranging from structural abnormalities and injuries to lifestyle factors and certain health conditions. Understanding these causes can help in the diagnosis and treatment of arch pain.

ترجمه فارسی نقل قول: درد در قوس پا می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از ناهنجاری‌های ساختاری و آسیب‌ها گرفته تا عوامل سبک زندگی و برخی شرایط سلامتی. درک این علل می تواند به تشخیص و درمان درد قوس کمک کند.

روش های درمان کف پای گود:

سرما درمانی

از دیگر روش‌هایی که می‌تواند به کاهش درد ناشی از قوس کف پاهایتان کمک کند، سرما درمانی است. چنان‌چه هر چند وقت یک بار در کف پای خود درد احساس کردید، می‌توانید با یخ گذاشتن روی آن میزان ناراحتی و التهاب را کاهش دهید. پیشنهاد می‌شود هر دو الی سه ساعت یک بار حدود بیست دقیقه روی گودی کف پای خود یخ بگذارید.

پوشیدن کفش‌های مناسب

شاید از نظر شما ساده باشد اما اولین کاری که می‌توانید برای درمان گودی کف پا انجام دهید خرید یک جفت کفش مناسب و پوشیدن آن است! پوشیدن کفش‌های استاندارد و همزمان استفاده از کفی طبی سفارشی نه تنها باعث می‌شود که راحت‌تر گام بردارید، بلکه سبب کاهش درد در تمام بخش‌های پا نیز خواهد شد. منظور از یک کفش مناسب کفشی است که کاملاً با سایز و اندازه پاهای شما (پنجه و پاشنه) تناسب داشته و فضای کافی برای انگشتان پا داشته باشد. به زبان ساده کفش شما نباید به پای شما فشار وارد کند.

اگر در طول هفته پیاده‌روی یا ورزش می‌کنید و دچار این عارضه هستید، پیشنهاد می‌شود که از کفش‌های رویه بلند که از جنس ضربه‌گیر تولید شده‌اند استفاده کنید. به منظور حفظ تعادل نیز پیشنهاد می‌شود به سراغ کفش‌هایی بروید که دارای پاشنه‌های پهن‌تری هستند. توصیه ما این است که با متخصص ارتوپدی در رابطه با کفش‌های مناسب مشورت کنید. 

یکی از روش‌های تسریع‌کننده و تاثیرگذار بر درمان کف پای گود تمرینات اصلاحی تحت نظر متخصص ارتوپدی است؛ در مطلب زیر در مورد این حرکات توضیحات کاملی ارائه کرده‌ایم:

حرکات اصلاحی گودی کف پا (ورزش‌های کف پای قوسی شکل)

استفاده از اورتِز (Orthosis)

از دیگر روش‌هایی که می‌توانید برای کاهش درد ناشی از گودی کف پا از آن استفاده کنید، بهره‌گیری از ابزاری تحت عنوان اورتز است. اورتز به عنوان ابزار درمانی ارتوپدی می‌تواند حرکت غیر طبیعی پاها را کاهش داده و زمانی که پا در موقعیت طبیعی قرار نداشته، باعث اصلاح وضعیت آن شود. ابزارهایی مانند کفی‌های طبی سفارشی و بریس‌ها از دسته‌ی اورتزها هستند که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد:

۱. استفاده از کفی‌های طبی

یکی از روش‌های ساده اما بسیار موثر در درمان کف پای گود استفاده از کفی‌های طبی سفارشی است. این مدل از کفی‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند از پاهای شما به خوبی حمایت کنند. در یک کلینیک ارتوپدی فنی برای تحویل کفی طبی سفارشی، ابتدا کف پا را اسکن کرده و بعد از ارزیابی‌های دقیق شروع به طراحی و ساخت کفی می‌کنند. کفی‌های طبی ارتوپدی به صورت کاملا منحصر به فرد و متناسب با پای شخص تولید می‌شوند و با استفاده از آن‌ها، درد پاها تا حد بسیار زیاد کاهش پیدا کرده و پاها احساس راحتی و ثبات خواهند داشت. 

2. استفاده از بریس (braces)

تکنیک بعدی درمان کف پای گود استفاده از بریس است. بریس از ابزارهای ارتوپدی فنی هست که برای حمایت از بدن ساخته می شود. بریس‌ها هم برای اندام فوقانی مثل درمان اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) و هم برای اندام تحتانی مثل درمان پای پرانتزی قابل استفاده می باشند. از مهم ترین موارد کاربرد استفاده از بریس می توان به حمایت از وزن بدن، اصلاح ناهنجاری، کنترل حرکت ناخواسته و بهبود عملکرد بخش‌های متحرک نام برد. بریس‌های درمان کف پای گود بسیار نرم و راحت بوده و بیماران می‌توانند هر روز از آن‌ها استفاده کنند. بریس‌هایی که برای مچ پا طراحی شده‌اند به مفاصل کمک می‌کنند تا در موقعیتی ثابت قرار بگیرند. علاوه بر این، پوشیدن بریس می‌تواند از پیچ خوردن پاها جلوگیری کرده و سبب ایجاد تراز و تعادل در پاها شود. این ابزار عمدتاً با هدف تقویت و محافظت از مچ پا نیز توسط پزشکان تجویز می‌شوند.

استفاده از آتل

علاوه بر روش‌های درمان کف پای گود ذکر شده شما می‌توانید بر اساس نظر متخصص از آتل نیز استفاده کنید. استفاده از آتل می‌تواند به کشش قوس پا و عضلات ساق در زمان خواب کمک شایانی کند؛ این روش به ویژه در زمانی که قوس زیاد منجر به التهاب کف پا گردد، پیشنهاد می‌شود.

فیزیوتراپی و لیزردرمانی

فیزیوتراپی و لیزردرمانی به عنوان دو روش درمان غیرتهاجمی می‌توانند برای درمان کف پای گود استفاده شوند. به کمک فیزیوتراپی درد ناشی از گودی کاهش پیدا می‌کند. برخی از تمرینات فیزیوتراپی رایج برای کف پای گود عبارتند از:

• تمرینات تقویتی: این تمرینات عضلات پا و ساق پا را که قوس پا را حمایت می‌کنند، تقویت می‌کنند.
• تمرینات کششی: این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری تاندون‌ها و عضلات ساق پا و مچ پا کمک می‌کنند.
• تمرینات تعادلی: این تمرینات به بهبود تعادل و ثبات پا کمک می‌کنند.
• تمرینات مربوط به الگوهای حرکتی: این تمرینات به آموزش الگوهای حرکتی صحیح پا هنگام راه رفتن و دویدن کمک می‌کنند.

لیزردرمانی نیز به کمک نور لیزر با شدت کم برای تحریک بهبود و کاهش التهاب مفید است. معمولاً لیزردرمانی به صورت سرپایی و در مطب فیزیوتراپ انجام می‌شود.

جراحی

گاهی اوقات گودی کف پا به قدری شدید بوده که تنها گزینه برای درمان آن جراحی است. به کمک جراحی عملکرد پاها بهبود و درد کاهش پیدا کرده و از خطراتی هم‌چون شکستگی استخوان‌های پا و کشیدگی مچ پا نیز جلوگیری می‌شود. قابل ذکر است که روش‌های جراحی پاها متناسب با ماهیت ناهنجاری و مشکلات مربوط به آن، از طریق انتقال تاندون، جوش دادن، آستئوتومی (به عمل جراحی در جهت اصلاح استخوان، استئوتومی گفته می‌شود)، انتشار فاسیای کف پا (فاسیای کف پا یک رباط ضخیم و توری شکل است که پاشنه را به جلوی پا متصل می‌کند) و حذف قسمتی از استخوان‌های پا صورت می‌گیرد.

معمولا جراحی کف پای گود تنها زمانی تجویز می‌شود که میزان گودی کف پا بیش از اندازه بوده و نتوان از هیچ روش درمانی دیگری برای برطرف کردن آن استفاده کرد.ناگفته نماند که دوره درمان قوس کف پا بعد از انجام جراحی به طور معمول ۶ الی ۱۲ ماه است.

جراحی‌هایی که برای عارضه گودی کف پا به کار گرفته می‌شوند شامل موارد زیر هستند:

• جراحی آزادسازی بافت نرم برای آزاد کردن تاندون‌ها و رباط‌هایی که باعث گودی زیاد کف پا هستند.
• جراحی انتقال تاندون برای انتقال به مکان‌هایی که می‌توانند حمایت بهتری از گودی پا ارائه دهند.
• استئوتومی برای اصلاح گودی کف پای سخت با برش و حذف بخش‌هایی از استخوان و بازسازی آن‌ها.

اقدامات موثر بر روند درمان کف پای گود

اقدامات و روش‌های دیگری نیز وجود دارند که بر روند درمان کف پای گود تاثیرگذارند. برخی از این اقدامات عبارتند از:

• اگر اضافه وزن دارید، توصیه می‌شود حتماً اضافه وزن خود را کاهش دهید. 
• اگر پاهایتان دچار پینه و میخچه است حتما آن‌ها را درمان کنید. 
• پیش از این که مشکل گودی پاهایتان حاد شود، بهتر است که انگشتان، ساق پا و نواحی زیر پنجه را ماساژ دهید؛ انجام این کار می‌تواند از سفت شدن عضلات پاهایتان جلوگیری کند.

برای جلوگیری از تشکیل گودی بیش از حد در کف پا، روش قطعی وجود ندارد، اما راهکارهایی هست که می‌توانند به کاهش احتمال بروز این مشکل کمک کنند:

انجام ورزش

فعالیت‌های ورزشی منظم و تمرینات کششی به حفظ انعطاف پذیری پاها کمک کرده و از سفتی عضلات و تاندون‌ها جلوگیری می‌کنند.

احتیاط در فعالیت‌های پرخطر

هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی یا ورزش‌هایی که ممکن است به پا آسیب برسانند، باید از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کرد تا از پاها محافظت شود.

اهمیت تشخیص و درمان به موقع گودی کف پا

عارضه گودی کف پا می‌تواند در درازمدت باعث درد در پاها هنگام راه رفتن، دویدن یا حتی ایستادن شود. همچنین خرید کفش مناسب برای فرد با دشواری و چالش‌هایی همراه خواهد بود، بنابراین توصیه می‌شود که درمان را به سرعت آغاز کنید. بسته به تشخیص پزشک روش‎های درمانی بسیار متفاوت بوده و می تواند از درمان‌های غیر تهاجمی تا درمان‌های تهاجمی مانند جراحی را دربر بگیرد. البته باید توجه داشت که پس جراحی نیز استفاده از دیگر روش‌های درمانی مانند کفی طبی و بریس و … باید به طور مرتب در برنامه فرد باشد.

حتی اگر این عارضه در شما بسیار کم است و با درد یا اختلال در عملکرد همراه نیستید، بازهم برای درمان اقدام کنید، چرا که با بالا رفتن سن احتمال تشدید بیماری وجود دارد. درمان به موقع می‌تواند از پیشرفت عوارض جلوگیری کند، همچنین در کودکان، تشخیص به موقع و درمان با کفش‌ها و کفی‌های طبی و فیزیوتراپی می‌تواند مشکل را قبل از شکل‌گیری استخوان در بزرگسالی برطرف کند.

سخن پایانی

گودی کف پا یکی از عارضه‌ها و ناهنجاری‌های ناحیه پا بوده که می‌تواند در زمان ایستادن، راه رفتن و دویدن موجب احساس درد در ناحیه پا شود. پیشنهاد می‌شود روش‌های پیشگیری افزایش گودی نظیر ماساژ دادن پاها را جدی گرفته تا به این عارضه مبتلا نشوید؛ البته خوشبختانه امروزه تکنیک‌هایی برای درمان این ناهنجاری وجود داشته و می‌توان با شناخت و کمک آن‌ها این درد را کاهش داده و در نهایت درمان نمود. یکی از روش‌های ساده، موثر و غیرتهاجمی درمان کف پای گود استفاده از کفش‌ها و کفی‌های طبی سفارشی است. کفی طبی سفارشی به عنوان یک عامل مهم در توزیع وزن و فشار به کف پا عمل کرده و تاثیر زیادی در کاهش دردها و التهابات کف پای گود دارد.

در کلینیک ارتوپدی فنی پاسارگاد به کمک دانش روز دنیا و بیش از ۲۰ سال تجربه، اسکن کف پای شما در دو حالت ایستاده و متحرک انجام شده و سپس با استفاده از بیش از ۸۰ داده اطلاعاتی و همچنین شرح حال شما، کفی طبی کاملا سفارشی متناسب با کف پای شما طراحی و ساخته می‌شود. اگر تمایل دارید از قیمت کفی‌ طبی سفارشی مطلع شده و از تخفیف برخوردار شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب زیر را مطالعه نمایید:

قیمت کفی طبی سفارشی