سندرم تونل کوبیتال وضعیتی است که در آن عصب اولنار در ناحیه‌ای از آرنج به نام تونل کوبیتال فشرده می‌شود. این اتفاق منجر به بروز درد و ضعف در دست، آرنج و انگشتان خواهد شد. تلاش برای درمان این سندروم در جهت برداشتن فشار از روی عصب اولنار و افزایش خون‌رسانی‌ست. این کار ابتدا از طریق روش‌های غیرجراحی و در صورت نیاز، به‌وسیله جراحی انجام‌پذیر است. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا راه‌های درمان سندروم تونل کوبیتال را بررسی کنیم. البته که باید به این نکته توجه داشت که موثرترین درمان برای سندرم تونل کوبیتال، توقف فعالیتی است که باعث ایجاد مشکل اولیه است.
درمان‌های اولیه و غیرتهاجمی
راهکارهای جراحی و غیرجراحی بسیاری برای درمان سندرم تونل کوبیتال وجود دارد. پزشکان ابتدا امتحان درمان‌های غیرتهاجمی را ترجیح می‌دهند و معمولاً با گزینه‌های غیرجراحی، درمان را شروع می‌کنند مگر اینکه تحلیل عضلانی یا آسیب عصبی وجود داشته باشد.
نحوه انتخاب شیوه درمان به شدت علائم بستگی دارد و در بسیاری از موارد دردهای ناشی از این سندروم ممکن است بدون جراحی برطرف شود.
بریس یا آتل؛ جلوگیری از خم شدن آرنج
استفاده از بریس یا آتل بالشتکی هنگام خواب می‌تواند به صاف نگه داشتن آرنج کمک کند. استفاده از این آرنج‌بندهای فومی که معمولا شب‌ها استفاده می‌شوند به جهت محدود کردن حرکت و کاهش تحریک و فشار روی آرنج است و از خم‌ماندن آرنج در طول شب هم جلوگیری می‌کنند.
همچنین راه‌حل دیگر برای جلوگیری از بی‌حسی هنگام خواب، پیچیدن یک حوله یا قرار دادن یک بالش در اطراف آرنج است.
ورزش
تمرینات سُر خوردن عصب ممکن است به دردهای ناشی از عصب اولنار کمک کند تا راحت‌تر از طریق تونل کوبیتال بلغزد. این تمرینات همچنین در برخی موارد از سفتی بازو و مچ جلوگیری می‌کند.
حتما قبل از انجام این تمرین‌ها با پزشک معالج خود مشورت کنید تا ببینید آیا تمرینات سر خوردن عصب برای شما مناسب است یا خیر.
دارودرمانی
استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. این داروها موجب کاهش تورم اطراف عصب شده و همچنین دردهای بیمار را سرکوب می‌کنند و از راه‌های درمان سندروم تونل کوبیتال محسوب می‌شوند.
درمان‌های ثانویه و جراحی
اگر درمان‌های غیرجراحی سندرم تونل کوبیتال را بهبود نبخشند، نشان‌دهنده این است که عصب بسیار فشرده شده یا فشرده‌سازی طولانی‌مدت باعث ضعف عضلانی شده است. در این شرایط پزشک متخصص ممکن است تزریق استروئید و به دنبال آن جراحی را توصیه کند.
تزریق استروئید، با هدایت سونوگرافی
کورتیزون نوعی داروی ضدالتهاب قوی است که التهاب و درد را کاهش می‌دهد. در مواردی که بیمار دچار سندرم تونل کوبیتال است، کورتیزون در محل گیر افتادن عصب تزریق می‌شود.
تزریق کورتیزون در بالا و پایین محل گیرافتادن عصب انجام می‌شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی (اولتراسوند) هنگام تزریق با تعیین دقیق محل فشرده‌سازی عصب، دقت و اثربخشی تزریق را بهبود می‌بخشد.
جراحی
در نهایت در مواردی که سایر درمان‌ها با شکست مواجه شوند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. چند نوع جراحی وجود دارد که به سندرم تونل کوبیتال کمک می‌کنند. جراح بسته به شرایط خاص بیمار تصمیم می‌گیرد که کدام گزینه جراحی بهترین است.
باید توجه داشت که هیچ جراحی تضمین نمی‌کند که سندرم تونل کوبیتال برای همیشه از بین می‌رود با این حال، نتیجه به طور کلی مثبت است.
آزادسازی تونل کوبیتال (کاهش فشار درجا)
سقف تونل کوبیتال متشکل از یک رباط است. در این نوع جراحی، رباط بریده شده تا تونل بزرگتر شود و در نتیجه فشار روی عصب اولنار کاهش پیدا می‌کند. در جایی که رباط بریده می‌شود، پس از مدتی بافت جدیدی رشد خواهد کرد.
جابجایی قدامی عصب اولنار (جابه‌جایی عصب)
جراح عصب اولنار را از پشت اپی‌کندیل داخلی به جلو (نزدیک به پوست) حرکت می‌دهد. این روش از گیر افتادن عصب روی استخوان جلوگیری می‌کند و از راه‌های درمان سندروم تونل کوبیتال محسوب می‌شود.
اپی‌کندیلکتومی داخلی
جراح بخشی از اپی‌کندیل داخلی را برای آزاد کردن عصب برمی دارد. این روش‌ها معمولاً سرپایی هستند اما ممکن است لازم باشد که بیمار یک شب در بیمارستان بماند. همچنین نیاز به بستن آتل روی بازو برای حدود دو تا سه هفته وجود خواهد داشت. انجام منظم فیزیوتراپی برای بازیابی حرکت و قدرت نیز ضروری است.
جلوگیری از بروز سندرم تونل کوبیتال
برای پیشگیری از سندرم تونل کوبیتال باید موارد زیر را مدنظر قرار داد:
- انعطاف پذیر و قوی نگه داشتن بازوها
- عدم تکیه دادن با آرنج روی سطوح سخت
- گرم کردن بدن به‌خصوص دست‌ها قبل از ورزش و هنگام استفاده از بازوها برای انجام حرکات تکراری در طول روز
عوامل موثر بر درمان سندروم تونل کوبیتال
انتخاب نوع و شیوه درمان سندرم تونل کوبیتال توسط پزشک متخصص و باتوجه به موارد زیر تعیین می‌شود:
- سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی بیمار
- وسعت و پیچیدگی شرایط
- تحمل بیمار برای مصرف دارو
- نظر یا ترجیح شخص بیمار
مدت زمان بهبودی از سندرم تونل کوبیتال
بهبودی ممکن است تا چندین ماه طول بکشد. اعصاب به سرعت سایر قسمت‌های بدن بهبود نمی‌یابند.
در نتیجه
هدف نهایی درمان و توانبخشی، ترمیم و بهینه‌سازی عملکرد دست، استقلال مجدد و بهبود کیفیت کلی زندگی است. برنامه‌های درمانی باید متناسب با شرایط زندگی و و فردی هر بیمار ارائه شود.
به طور کلی، پس از تایید تشخیص گیر افتادن عصب اولنار در آرنج و رد سایر علل، ضروری است که بلافاصله درمان‌های مرتبط آغاز شود.
علاوه بر این، پیشنهاد می‌شود که قبل از انجام تزریق یا جراحی، ابتدا درمان‌های محافظه‌کارانه مانند دارودرمانی و استفاده از بِریس و آتل امتحان شود.
