دست مصنوعی+مزایا و معایب انواع پروتز دست

دست مصنوعی (پروتز دست) یک اندام مصنوعی است که جایگزین دست از محل قطع شده می‌شود. قطع دست ممکن است بر اثر یک حادثه‌ یا یک بیماری اتفاق بیافتد؛ علی رغم تمام عوارض جانبی روحی و جسمی چنین اتفاقی لازم است بدانید که این اتفاق آخر دنیا نیست! آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه افرادی که دچار محدودیت‌های جسمی یا فقدان اندام‌هایی مانند دست هستند می‌توانند به راحتی و به صورت مؤثر در جامعه شرکت کنند و به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازند؟ آیا راهی برای بازسازی عملکرد این اندام‌های از دست‌رفته وجود دارد؟ جواب این سوال مثبت است! امروز دست مصنوعی در مدل‌ها و تکنولوژی‌های مختلف طراحی و ساخته می‌شود تا شخصی که دچار قطع عضو شده است بتواند تا جای ممکن به فعالیت‌های قبلی زندگی خود رسیدگی کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی بیشتر پروتز دست، انواع و اجزا تشکیل‌دهنده آن بپردازیم.

دست مصنوعی چیست؟

دست مصنوعی برای استفاده در اندام فوقانی بدن به عنوان یک جایگزین برای بخشی از دست یا انگشتان قطع شده یا فاقد حس بکار می‌رود. این محصول انواع مختلفی دارد که می‌تواند از نوع الکترونیکی، پروتزی یا پلاستیکی باشد؛ معمولاً نمونه‌های پلاستیکی و پروتزی صرفاً برای زیبایی بکار می‌روند و کارایی و قابلیت خاصی ندارند اما نمونه‌های جدیدتر که براساس تکنولوژی‌های جدید ساخته شده‌اند، می‌توانند حرکات و عملکرد طبیعی دست انسان را تقلید کنند.

 این نمونه‌ها شامل سنسورهای مختلفی هستند که توانایی گرفتن اجسام، جابجایی آن‌ها و در مواردی حس لامسه را برای فرد تداعی می‌کنند. داخل این محصول انواع سنسورهای حسی، نرم افزارها و قطعات الکترونیکی به کاررفته که با همکاری هم به کاربر اجازه می‌دهند جایگزین خوبی برای دست قطع شده و یا از کار افتاده خود داشته باشد. این تکنولوژی تنها برای افرادی که دچار قطع عضو شدند نیست بلکه برای افرادی که عضلات ضعیف دارند و یا با عدم توانایی حرکت در دست روبرو هستند نیز قابل استفاده است.

در چه مواردی به دست مصنوعی نیاز داریم؟

 همان طور که گفتیم دلایل مختلفی وجود دارد که یک فرد به استفاده از دست مصنوعی نیاز پیدا می‌کند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افرادی که به دلایلی نظیر بیماری‌های عضلانی و عصبی، تصادف و عدم ایمنی در کار، مشکلات فیزیکی و ژنتیکی و غیره دست خود یا قسمتی از آن را از دست داده‌اند.
• افرادی که به دلیل مشکلات پزشکی و بدنی نظیر سکته مغزی، صدمه به نخاع و موارد دیگر قابلیت تحرک و همچنین استفاده از دست خود را از دست داده‌اند.
• افراد ورزشکار و یا افرادی که در صنعت با دستگاه‌های صنعتی کار می‌کنند ممکن است به علت آسیب در عضله و یا عصب دست خود به دست مصنوعی نیاز پیدا می‌کنند.
• افرادی که در حس لامسه دست خود دچار مشکل شده‌اند.

در هر یک از موارد فوق پزشک متخصص پس از بررسی‌های لازم و انجام آزمایش‌ها، نمونه مناسب دست مصنوعی را برای فرد انتخاب کرده و در محل تعیین شده قرار می‌دهد.

مشکلات استفاده از دست مصنوعی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید علیرغم همه نکات مثبتی که در مورد استفاده از دست مصنوعی گفته شد مشکلات و عوارضی نیز وجود دارد که به نقل قول از وبسایت MCOP در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

• استفاده بیش از حد از اندام سالم (فرد ترجیح می‌دهد از دست سالم خود بیشتر استفاده کند و فشار کمتری به دست مصنوعی خود وارد کند. چنین موضوعی باعث می‌شود در ادامه مشکلاتی مانند درد و عدم تعادل در اندام‌ها ایجاد شود.)
• خارش و درد در محل اتصال دست مصنوعی
• تعادل ضعیف و بی‌ثباتی پروتز دست در مقایسه با سایر اندام‌ها
• احساس ضعف و خستگی در عضو باقی مانده
• حساسیت و مشکلات پوستی
• مشکلات مربوط به سوکت و عدم احساس راحتی

در صورت بروز هرگونه مشکلی نیاز است که به کلینیک مراجعه نموده و درمانگر خود را در جریان قرار دهید تا شما را راهنمایی کند؛ هرچند بهتر است بدانید با طراحی و ساخت یک دست مصنوعی مناسب، بخش بزرگی از مشکلات ذکر شده قابل جلوگیری می‌باشد؛ از این رو توصیه اکید ما این است که برای خرید یا سفارش یک پروتز دست از تخصص و تجربه درمانگران ماهر استفاده نمایید. نگران نباشید؛ در انتهای مقاله در مورد نحوه سفارش دست مصنوعی از یک کلینیک ارتوپدی فنی توضیح خواهیم داد.

انواع دست مصنوعی بر اساس سطوح قطع عضو

 با توجه به این که محل قطع عضو دست از کدام قسمت است شاهد پنج گروه از دست‌های مصنوعی هستیم:

• قطع عضو انگشت یا قسمتی از دست
• قطع عضو زیر آرنج
• قطع عضو روی آرنج
• قطع عضو برای آرنج
• قطع عضو از شانه

در مورد قطع عضو انگشت چند حالت می‌تواند اتفاق بیافتد؛ حالت اول زمانی است که کمتر یا مساوی کل طول انگشت قطع شده باشد. در این حالت برای فرد از پروتز زیبایی انگشت مصنوعی استفاده می‌شود. اما در صورتی که قطع انگشت بیشتر از طول انگشت بوده و بخشی از دست نیز قطع شده باشد، امکان استفاده از دست مصنوعی با قابلیت عملکرد وجود دارد. در این حالت می‌توان از پروتزهای هوشمند و الکترونیکی همراه با موتورهای مختلف استفاده نمود تا بتوان از امکاناتی مانند باز و بسته کردن انگشت، ایجاد عملکرد بین انگشتان شست و دیگر انگشتان، امکان نگه داشتن اشیاء و… را فراهم نمود.

انواع دست مصنوعی از منظر کارکرد

به طور کلی پروتزهای اندام فوقانی (بخش بالایی بدن) به کمک تکنولوژی‌های پیشرفته‌ ساخته می‌شوند تا بتوانند امکان تغییر و بهبود حرکات این اندام‌ها را فراهم کنند. یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اندام‌های بخش فوقانی، دست می‌باشد که می‌توان گفت نقش بسیار موثری در انجام فعالیت‌های روزانه ما ایفا می‌کند. امروزه انواع مختلف پروتزهای دست از پروتزهای بادی پاور گرفته تا پروتزهای هوشمند هر کدام با ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند بر محدودیت‌های حرکتی خود غلبه کنند. این پروتزها صرف نظر از اینکه محل قطع دست کجاست از لحاظ کارکرد به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که در ادامه هر کدام از این انواع را مختصرا توضیح می‌دهیم:

پروتز زیبایی دست (کاسمتیک)

پروتز زیبایی دست به عنوان یک راهکار جهت زیباسازی ظاهر و همچنین ایجاد تعادل در محل قطع شدن دست مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع پروتزها توسط متخصصین ارتوپدی فنی با کمک تکنولوژی‌های پیشرفته از مواد اولیه مختلفی مانند سیلیکون یا پلاستیک ساخته می‌شوند تا بیشترین شباهت را به پوست طبیعی فرد داشته باشند؛ مسلما چنین رویکردی، در افزایش اعتمادبه‌نفس افرادی که به‌علت آسیب یا تغییرات جسمی نیاز به پروتزهای زیبایی دارند، اهمیت فراوانی دارد. البته لازم است بدانید به صورت کلی نمی‌توان از پروتزهای زیبایی انتظار عملکرد و قابلیت‌های حرکتی داشت و باید پذیرفت که کاربرد اصلی آنها کمک به طبیعی جلوه دادن عضو از دست رفته می‌باشد.

پروتز بادی پاور

پروتزهای بادی پاور به‌منظور افزایش عملکرد و قدرت عضلات در اندام‌های فوقانی مانند دست مورداستفاده قرار می‌گیرند. این نوع پروتزها با استفاده از سیستم‌های مکانیکی، الکترونیکی یا هیدرولیکی طراحی می‌شوند تا به افراد کمک کنند توانایی انجام حرکات مختلف را به دست آورند. در پروتز دست بادی پاور از تکنولوژی پیشرفته‌ای برای شبیه‌سازی حرکات طبیعی و تعامل انسان-ماشین استفاده می‌شود. این پروتزها به طور ویژه برای افرادی که قدرت عضلات یا توانایی حرکتی خود را از دست داده‌اند، مفید هستند و به آنها کمک می‌کنند بتوانند فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهند.

پروتز اکسترنال پاور

پروتزهای اکسترنال پاور به‌ منظور تقویت و افزایش قدرت عضلات اندام فوقانی (به خصوص دست) در شرایط خاصی مانند ورزش یا فعالیت‌های سنگین روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای ساخت این نوع پروتزهای پیشرفته از موادی سبک و قابل تنفس استفاده می‌شود تا به افراد کمک کند در فعالیت‌های خود بهتر عمل کنند.

پروتز هوشمند دست

پروتزهای هوشمند از سه نوع پروتز قبلی پیشرفته‌تر هستند و به کمک سخت‌افزار و پردازنده‌های قدرتمند کنترل بیشتری را برای فرد به ارمغان می‌آورند. استفاده از این نوع پروتز برای اندام فوقانی مثل دست عملکرد زندگی بیمار را بهبود بسیار زیادی می‌بخشد. در بخش‌های بعدی هرکدام از این پروتزها را از لحاظ فنی بیشتر بررسی می‌کنیم.

مزایا و معایب انواع دست مصنوعی

پروتز دست بادی پاور چگونه کار می‌کند؟

پروتزهای بادی پاور به‌عنوان یک نوع پروتز دست برای تقویت حرکت‌های اندام فوقانی طراحی شده‌اند. این پروتزها با استفاده از سیستم‌های مکانیکی یا الکترونیکی، حرکات طبیعی را بازسازی کرده و امکان کنترل اندام مصنوعی را توسط فرد فراهم می‌کنند. برای حرکات پروتزهای بادی پاور از حرکات سر شانه و سینه فرد استفاده می‌شود تا پنجه‌های پروتز به حالت هوک مانند باز و بسته شوند؛ طراحی این پروتزها به گونه‌ای است که از قدرت عضلات باقی‌مانده در سرشانه و قفسه سینه به‌ عنوان منبع اصلی حرکت استفاده می‌شود. قدرت عضلات باقی‌مانده به وسیله سیستم مکانیکی یا الکترونیکی درون پروتز، تشدید شده و تعمیم می‌یابد تا در نهایت حرکات مطلوب انجام شود.

به‌عنوان مثال با فشردن سرشانه به سمت جلو یا عقب، پروتز می‌تواند حرکت باز و بسته کردن پنجه‌ها را شبیه‌سازی کند. این حرکات معمولاً در انگشت‌های اول، دوم و سوم پروتز شکل می‌گیرند و انگشت‌های چهارم و پنجم به‌عنوان تقلیدکننده حرکات انگشت‌های مرجع، در این حرکات شرکت می‌کنند. از طرف دیگر با جابه‌جایی قفسه سینه به عقب یا جلو، حرکت در قسمت آرنج پروتز به طرف بالا یا پایین تغییر می‌کند.

با استفاده از پروتز بادی پاور افراد می‌توانند حرکات هوک مانند را انجام داده و به طور موثرتر در فعالیت‌های روزمره و ورزش‌های سبک شرکت کنند.

مزایای پروتزهای بادی پاور

• افزایش قدرت و کارایی: پروتزهای بادی پاور امکان افزایش قدرت و کارایی در انجام وظایف روزمره و ورزش‌های سبک را فراهم می‌کنند.
• حرکت طبیعی: این پروتزها با استفاده از سیستم‌های پیچیده قادر به تقلید حرکات طبیعی اندام فوقانی هستند و چنین رویکردی باعث ایجاد حس طبیعی در فرد می‌شود.
• تعامل انسان-ماشین: پروتزهای بادی پاور از فناوری پیشرفته برای تعامل موثرتر انسان با دست مصنوعی استفاده می‌کنند به طوری که کاربر می‌تواند حرکات اندام مصنوعی را به طور دقیق کنترل کند.

معایب پروتزهای بادی پاور

• محدودیت حرکت پنجه‌ها: به دلیل مسیرهای کابلی که از نواحی زیر بغل، زیر سینه و روی شانه ایجاد می‌شوند، حرکت پنجه‌ها نسبت به حالت طبیعی انسان محدودتر شده و به میزان کمتری انجام می‌شود.
• اصطکاک و تعرق: به دلیل وجود سیستم‌های مکانیکی یا الکترونیکی درون پروتز، امکان ایجاد اصطکاک و تعرق بیش از حد با پوست برای کاربر وجود دارد.
• قیمت و پیچیدگی: پروتزهای بادی پاور تکنولوژی پیچیده‌ای دارند و از قطعات مکانیکی یا الکترونیکی ساخته می‌شوند؛ بنابراین ممکن است قیمت آنها نسبت به پروتز کاسمتیک (پروتز غیرفعال) بالاتر باشد.

پروتز دست اکسترنال پاور (مایو الکتریک) چگونه کار می‌کند؟

پروتزهای اکسترنال پاور که به آنها پروتزهای مایوالکتریک یا سایبرنیتیک نیز می‌گویند، نوعی از پروتزهای دست می‌باشند که از سیگنال‌های الکتریکی به‌منظور ایجاد حرکت در پنجه‌های پروتز استفاده می‌کنند. این پروتزها با اتصال الکترودها به نواحی خاص استند، انقباض عضلات را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند و به نوعی به کاربر اجازه می‌دهند تا به صورت مستقل حرکات مختلف را با پروتز انجام دهد.

پروتزهای اکسترنال پاور (مایوالکتریک) با استفاده از حسگرها و الکترودها به نواحی مربوطه اتصال می‌یابند تا سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط عضلات را آشکار کنند و به حرکت‌های پروتز دست تبدیل کنند. در حقیقت این پروتزها با استفاده از تکنولوژی حسگرها، سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط عضلات را تحلیل نموده و آنها را به حرکت‌های پنجه‌ها ترجمه می‌کنند. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد پروتزهای مایوالکتریک توانایی کنترل خودکار حرکات است؛ به کمک این ویژگی بعد از تشخیص سیگنال‌های عضلانی تولید شده، پنجه‌ها به صورت خودکار باز و بسته می‌شود.

مانند پروتزهای بادی پاور حرکات پروتزهای مایوالکتریک نیز به صورت هوک مانند (باز و بسته شدن) انجام می‌شود. این حرکت‌ها معمولاً در انگشت‌های اول، دوم و سوم پروتز شکل گرفته و توسط انگشت‌های چهارم و پنجم تقلید می‌شود.

مزایای پروتزهای اکسترنال پاور

• کنترل دقیق: پروتزهای مایوالکتریک به کاربر اجازه می‌دهند تا حرکات را به صورت دقیق کنترل نموده و با تطابق با سیگنال‌های عضلانی، حرکات طبیعی را تولید کنند.
• حرکات خودکار: توانایی حرکات خودکار باعث می‌شود که کاربران بتوانند با استفاده از مقدار کمی انقباض در عضلات، حرکات پروتزها را تحریک نمایند.
• تطابق با حس: حسگرها و الکترودهای پروتز دست اسکترنال پاور باعث می‌شوند حرکات پروتزها با تحریکات حسی طبیعی هماهنگ شده و به کاربران احساس طبیعی‌تری منتقل کنند.

معایب پروتزهای اکسترنال پاور (مایوالکتریک)

• پیچیدگی فنی: نصب و استفاده از پروتزهای مایوالکتریک به تنظیمات و آموزش‌های مختصری نیاز دارد. چنین فرایندی ممکن است برای برخی افراد سخت و پیچیده باشد.
• قیمت بالا: از آنجا که این پروتزها از تکنولوژی پیشرفته استفاده می‌کنند و دارای حسگرها و الکترودهای پیچیده‌ای هستند، قیمت آنها نسبت به پروتزهای دیگر بالاتر است.
• نیاز به تعویض باطری: پروتزهای مایوالکتریک برای ایجاد سیگنال‌های الکتریکی نیاز به یک منبع تغذیه دارند که معمولاً از باطری استفاده می‌شود. نیاز به تعویض مکرر باطری ممکن است در برخی مواقع افراد را اذیت کند.
• تمرین و عادت: برای استفاده مؤثر از پروتزهای مایوالکتریک، به جز آموزش نیاز به تمرین و تطابق با نحوه کارکرد آنها دارید. بنابراین ممکن است برای استفاده از این پروتز دست در مقایسه با سایر پروتزها به زمان و تلاش بیشتری نیاز داشته باشید.
• قابلیت نسبی در حرکات‌: اگرچه پروتزهای مایوالکتریک توانایی کنترل حرکات را دارند، اما در برخی حالات از جمله حرکات دقیق یا پیچیده، ممکن است قابلیت نسبی داشته باشند.
• وابستگی به تکنولوژی: افرادی که از پروتزهای مایوالکتریک استفاده می‌کنند، به تکنولوژی و وسایل الکترونیکی برای کنترل حرکات وابسته‌اند. این امر ممکن است در موارد خاص مانند عدم دسترسی به تجهیزات یا بروز اشکالات فنی فرد را با مشکل روبرو کند.
• حساسیت به شرایط محیطی: پروتزهای مایوالکتریک به شرایط محیطی مانند رطوبت یا خشکی، دما و.. حساس هستند و این حساسیت ممکن است بر کارکرد آنها تأثیر بگذارد.

پروتز دست هوشمند چگونه کار می‌کند؟

پروتزهای هوشمند به‌ عنوان یک نوع پروتز پیشرفته، توانایی ایجاد حرکات بیشتر و پیچیده‌تری را در پنجه‌های مصنوعی فراهم می‌کنند. این پروتزها مانند پروتزهای مایوالکتریک از الکترودها بهره می‌برند اما قابلیت‌های فراتری دارند. به عنوان مثال از چرخش مچ دست به‌ منظور تقلید از حرکات طبیعی مچ در فرآیندهای گرفتن و یا رها کردن اشیا استفاده می‌شود.

مزایای پروتزهای هوشمند

• حرکات پیچیده‌تر: پروتزهای هوشمند توانایی ایجاد حرکات پیچیده‌تری از جمله چرخش مچ دست را دارا هستند. این ویژگی به افراد کمک می‌کند تا شبیه به حرکات طبیعی مچ انسان، اشیا را در دست‌های پروتز هوشمند بگیرند و رها کنند.
• تعداد بیشتر حرکات: به علت وجود قابلیت‌های پیچیده‌تر پروتزهای هوشمند می‌توانند تعداد بیشتری از حرکات طبیعی را با دقت بالا شبیه‌سازی کنند که قطعا برای تنوع و انعطاف‌پذیری در کاربردهای روزمره مفید است.
• بهبود کارکرد روزمره: این پروتزها به کاربران اجازه می‌دهند که در فعالیت‌های روزمره‌ با اطمینان بیشتری شرکت کنند؛ انطباق بیشتر در ارتباط با اشیا، انجام راحت‌تر ورزش و مزایای دیگر باعث ایجاد آسودگی بیشتری در کاربر خواهد شد.

معایب پروتزهای هوشمند

• قیمت بالا: یکی از مهم‌ترین معایب پروتزهای هوشمند هزینه بسیار بالایی است که به‌ منظور تهیه، نصب و پشتیبانی آنها لازم است. هزینه بالای پروتز دست هوشمند می‌تواند برای بسیاری از افراد محدودیت ایجاد کند.
• تعمیر و نگهداری: ممکن است تعمیرات پروتزهای هوشمند به دلیل پیچیدگی تکنولوژی‌های داخلی‌شان به‌ سختی انجام شده و در برخی مواقع نیاز به دانش و تخصص فنی داشته باشد.
• آموزش و یادگیری: یادگیری نحوه کنترل و استفاده از پروتزهای هوشمند زمان و تلاش زیادی می‌طلبد. آموزش استفاده از این پروتزها ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد.
• وابستگی به تکنولوژی: مشکلات فنی، کمبود تجهیزات در بازار و یا تغییرات در تکنولوژی‌های بعدی ممکن است باعث شود کاربر در طولانی‌مدت دچار مشکل شود.

نتیجه‌گیری

قطع دست در کنار محدودیت‌های جسمی ممکن است عوارض روحی نیز داشته باشد. هدف ما در این مطلب این بود که با معرفی دست مصنوعی، کاربردها و انواع آن به شما اطلاع بدهیم که بعد از قطع عضو نیز می‌توانید به زندگی خود ادامه بدهید و فعالیت‌های روزانه خود را تا سر حد امکان انجام دهید. از پروتزهای کاسمتیک و زیبایی که به اعتمادبه‌نفس افراد کمک می‌کنند گرفته تا پروتزهای بادی پاور که با ایجاد حرکات ابتکاری، توانایی انجام وظایف روزمره را تقویت می‌کنند. همچنین پروتزهای اکسترنال پاور که با بهره‌گیری از تکنولوژی الکترودها، امکان حرکت‌های هوک مانند و تعامل با محیط را به افراد باز می‌گردانند. در آخر پروتزهای هوشمند نیز با افزودن امکانات پیچیده‌تر مانند چرخش مچ دست به توانایی افراد در تطابق‌گیری و کارهای روزمره اضافه می‌کنند. به طور کلی پروتزهای اندام فوقانی نه تنها به افراد فرصتی برای بازسازی عملکرد اندام‌های ازدست‌رفته را می‌دهند، بلکه باعث تقویت اعتمادبه‌نفس، ارتقا کیفیت زندگی و مشارکت فعال آنها در جامعه می‌شوند.

در صورتی که تمایل به سفارش دست مصنوعی با قطعات باکیفیت آلمانی از یک کلینیک ارتوپدی فنی دارید و می‌خواهید که از مشاوره رایگان و تخفیف ویژه روی قیمت نهایی دست مصنوعی مطلع شوید، به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما مطلب زیر را مطالعه نمایید:

سفارش دست مصنوعی آلمانی (مشاوره رایگان+تخفیف)